Sla links over

Waterglas / glas

WATERGLAS

  • Gembo - De eerste Nederlandse fabriek van waterglas, toegepast in de lokale strokartonindustrie, was de Chemische Fabriek Gembo B.V. teWinschoten. Klik op de link voor een korte beschrijving van Gembo (bron: Nederlandstalige Wikipedia). Een tweede waterglasfabriek werd in 1955 in gebruik genomen te Nieuwendam (Amsterdam-Noord). Deze fabriek was gebouwd naast het terrein van het toenmalige Ketjen om de katalysatorfabriek van deze essentiële grondstof te voorzien. Sinds 1959 maakt Gembo deel uit van de Koninklijke Nederlandsche Zoutindustrie (huidige AkzoNobel) (bron: Tijdschrift Nederlandse Chemische Industrie (NCI) uit mei 1968. Het nummer "Elf Provinciën" pg 6 (= pg 8 in de scan)). De bedrijfsgeschiedenis van Gembo is beschreven in "Zand Vuur Soda: 75 jaar Waterglasproductie in Winschoten" (1998) door Ad. Leemans. Van interesse is tevens het gedeelte over Gembo in "Het Railvervoer van Akzo Nobel (vervolg)" in het blad Op de Rails 8 (2010) pg 399 e.v.

  • Voor de stand van zaken anno 1928 bij de N.V. Chemische Fabriek “Gembo” te Winschoten, zie: Chemisch Weekblad, 25e jaargang, no. 29, 21 juli 1928, p. 467-468. Uitgebracht ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van Nederlandse Chemische Vereniging.

  • Beunk's silicaat- en verfindustrie - Beunk begon in 1891 een verfhandel in Amsterdam, die in 1946 werd omgezet in Beunk's silicaat- en verfindustrie (bron: Tijdschrift Nederlandse Chemische Industrie (NCI) uit mei 1968. Het nummer "Elf Provinciën" pg 50 (= pg 52 in de scan)).

  • Maastrichtse Silikaten Chemie N.V. - De Zeepfabriek Hustinx N.V., opgericht in 1874, startte in 1946 met de productie van waterglas. In 1966 werd samen met de Kon. Maastrichtse Zinkwit Mij. de Hustinx Chemie N.V. opgericht, terwijl een jaar later alle industriële activiteiten hiervan werden ondergebracht in de N.V. Maastrichtse Silikaten Chemie. Voor meer informatie klik op de volgende link: Hustinx (bron: Tijdschrift Nederlandse Chemische Industrie (NCI) uit mei 1968. Het nummer "Elf Provinciën" pg 118 (= pg 120 in de scan)). Klik op de link voor een biografie van E. Hustinx. De directeur Edmond Hustinx heeft een roterende oven uitgevonden, welke zeer succesvol bleek in de productie van natriumsilicaat. Het bedrijfsarchief Hustinx Research BV, voorheen Zeepfabriek Hustinx N.V. en Pierre Hustinx Stoomzeepfabriek te Maastricht is aanwezig bij het Regionaal Historisch Centrum Limburg onder nummer EAN_0887. Na een overname door het bedrijf J. Crosfield & Sons Warrington (UK), toenmalige dochter van Unilever, volgde een overname door ICI (1997), W.R. Grace, INEOS om sinds 2009 PQ Silicas te heten.

GLAS

De geschiedenis van glas gaat erg ver terug in de tijd en de eerste glazen voorwerpen dateren al van 5.000 jaar geleden!

Meer algemene informatie over de historie van glas is te vinden op de volgende websites:

 De ontwikkeling van de Glasindustrie in Nederland:

  • "Van glashut via glasfabriek naar floatglasfabriek", bron: InfoNu! geeft het volgende overzicht: De eerst bekende glashut in Nederland stamt uit 1581 en bevond zich in Middelburg. In de zeventiende en achttiende eeuw telde Nederland wel vijftig glashutten met enkele zeer bekenden. In Den Bosch werd in 1614 door Clars Janss Wytmans begonnen met de fabricage van vensterglas en zogenaamd huysglas. In Zutphen bevond zich een glashut van 1689 tot 1711 die eigendom was van Symony de Tournay. Rond 1800 waren er echter nog maar vijf van de vijftig glashutten over. In Nederland bloeide de glasindustrie weer op in de dertiger jaren van de negentiende eeuw toen in Zwijndrecht een glasfabriek werd opgericht door Samuël Eliazar Swerein en Jacobus Steffen. Daarna ontstonden er tot in de twintigste eeuw enkele glasfabrieken die echter ook weer zijn verdwenen. Tegenwoordig bevinden zich weer glasfabrieken in Dongen, Etten-Leur, Emmen, Heijningen, Leerdam, Maastricht, Moerdijk, Sas van Gent, Schiedam, Tiel en Venlo. 

  • De eigenaar van een glasfabriek P. van der Mersch te Nijkerk vestigde zich in 1816, inclusief fabriek, in Loenen in het buurtschap "Oud Over" (tussen Loenen en Vreeland). Er bestaan nog enkele arbeiderswoningen, genaamd “de Glashut”  (bron: "De Glashut" in "De Vreelandbode", oktober 2009 pg 19, rubriek: Vreeland Vroeger). 

  • Historie van de "Vereenigde Glasfabrieken N.V. 1899-1995 (bron: Nederlandstalige Wikipedia). Het boek van Joost Dankers en Jos van der Linden, Samensmeltend Glas, Honderd jaar N.V. Vereenigde Glasfabrieken 1899-1999. Uitgeverij Boom, Amsterdam, 2001, 192 pagina's is alleen nog antiquarisch verkrijgbaar.

  • De stand van zaken anno 1928 bij de Glasfabriek Leerdam, in: Chemisch Weekblad, 25e jaargang, no. 29, 21 juli 1928, p. 459-460. Uitgebracht ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van Nederlandse Chemische Vereniging. 

  • Bakkers glasfabrieken in Nieuw-Buinen (bron: Encyclopedie van Drenthe, deel 2 pg 59 (2003) uitgegeven door Koninklijke Van Gorcum B.V. Assen).

  • De Kristalunie Maastricht (1927-1977) is een glasfabriek, welke onstond uit de fusie van twee Maastrichtse glasfabrieken: de Sphinx en Stella (bron: Nederlandstalige Wikipedia). Meer unformatie over de ontwikkeling van de glasindustrie in Maastricht via de volgende link (bron: Centre Céramique).  Zie ook Youtube fimpje: Glasfabriek Maastricht eerste helft jaren negentig. Voor een overzicht van de verzamelobjecten van Kristalunie Maastricht, zie: http://www.kristalunie.nl/. 

  • In begin twintigste eeuw (1910 - 1925) werd in Maassluis de eerste Nederlandse vensterglasfabriek 'De Maas' gebouwd (bron: Glas Branche Organisatie GBO).

  • Koninklijke Nederlandsche Glasfabriek J.J.B.J. Bouvy, Fabrikant in Venster- en Spiegelglas te Dordrecht en in 1926 failliet gegaan (bron: Nederlandstalige Wikipedia).

  • Maasglas was een vlakglasfabriek te Tiel, die onder verschillende namen heeft bestaan vanaf 1963 (bron: Nederlandstalige Wikipedia).

Informatie betreffende huidige Nederlandse glasproducenten:

Glasoven uit: Agricola, Georgius, De re metallica (Bazel, 1556?) pg 474 (privécollectie).

 

Neri, Antonio,  De Arte vitraria, Libri Septem & In Eosdem C. Meretti, Amsterdam, 1668 (privécollectie).

 

Orschall, Johann Christian, Sol sine veste (1720) (privécollectie).

 

Omslag van het boek van Joost Dankers en Jos van der Linden, Samensmeltend Glas, Honderd jaar N.V. Vereenigde Glasfabrieken 1899-1999.

 

Advertentie uit rond 1900 van de Glasfabriek J.J.B.J. Bouvy te Dordrecht (klik op de afbeelding voor uitvergroting).

logo