Verslag bijeenkomst Naturaliakabinetten en Simpliciaverzamelingen op 15 maart 2018
Op donderdag 15 maart 2018 organiseerde de Chemie Historische Groep (CHG) een minisymposium over Naturaliakabinetten en Simpliciaverzamelingen in het Teylers Museum te Haarlem. In de collectie van dit museum bevindt zich sinds 1995 het zogenoemde Hafkenscheidkastje, een kabinet met schildersmaterialen. Het museum was derhalve de uitgelezen plaats om deze bijeenkomst te houden en om aansluitend de boekpresentatie te organiseren van Een Kabinet vol Kleur: De collectie schildersmaterialen van de Amsterdamse verfhandelaar Michiel Hafkenscheid (1772-1846) geschreven door Ineke Pey en Ernst Homburg. Op de website van de uitgeverij Vantilt uit Nijmegen staat de omschrijving van het boek.
De bijeenkomst over de geschiedenis van de verfchemie en farmacie, het aanleggen van verzamelingen en restauraties van monumenten bestond dan ook uit twee delen: het minisymposium met drie sprekers waaraan zo’n 60 personen deelnamen. Het was aan CHG-voorzitter Rob van Veen om die sprekers in te leiden en de discussie op ordentelijke wijze te laten verlopen na afloop van de drie presentaties.
In de pauze tussen het minisymposium en de boekpresentatie maakte Jan-Willem Toering, de directeur van het KNCV-bureau, van de gelegenheid gebruik om CHG-lid Lida Schoen te feliciteren met haar 50-jarig lidmaatschap van de KNCV en een pen en een bloemetje te overhandigen. Ook andere aanwezige CHG-deelnemers die al meer dan 50-jaar lid waren kregen een KNCV-pen uitgereikt.
Na de pauze nam het aantal bezoekers toe tot ruim 100 personen, met onder hen enkele nazaten van Michiel Hafkenscheid, voor de boekpresentatie die werd ingeleid door Ineke Pey. Zij maakte voor het eerst kennis met het Hafkenscheidkastje in de jaren tachtig toen het in de kelder van de TU Delft stond en zij er haar doctoraalscriptie over schreef. Ruim 30 jaar later kwam het boek samen met Ernst Homburg. Daarna werd het programma vervolgd met een lezing door Mariël Polman over het belang van de collectie Hafkenscheid.
Het eerste exemplaar van het boek Een Kabinet vol Kleur werd door Ineke Pey aangeboden aan Marjan Scharloo, directeur van Teylers Museum. Tevens werd het aangeboden aan Ben Hafkenscheid. Michiel Hafkenscheid was zijn bet-bet-overgrootvader.
De geslaagde bijeenkomst werd feestelijk afgesloten met een glaasje en de mogelijkheid tot aanschaf van het boek door uitgeverij Vantilt. Enkele foto's van de bijeenkomst zijn als een pdf-betand te downloaden.
Alle sprekers waren bereid hun presentaties beschikbaar te stellen voor publicatie op de CHG-website, waarvoor hartelijk dank.
Presentaties CHG-symposium
Ernst Homburg (Universiteit Maastricht), ‘De handel in verfstoffen, de firma Hafkenscheid en de functie van de Hafkenscheid Collectie.’ Klik hier voor de sheets van de presentatie als pdf-bestand.
Raymond van der Ham (Museum Naturalis, Leiden), ‘Nederlandse simpliciaverzamelingen: heden en verleden’. Klik hier voor de sheets van de presentatie als pdf-bestand.
Raymond van Ham schreef samen met Annette Bierman in 2017 het boek ‘Van gildekast tot schoenendoos. Nederlandse simpliciaverzamelingen’.
Judith van der Brugge-Mulder (Rijksmuseum, Amsterdam), ‘De verzamelaarskast met miniatuurapotheek van het Rijksmuseum.’ Klik hier voor de sheets van de presentatie als pdf-bestand.
Judith van der Brugge-Mulder is een van de auteurs van het in 2017 verschenen boek ‘Verzamelaarskast met miniatuurapotheek’.
Boekpresentatie
Mariël Polman (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort) over het belang van de Collectie Hafkenscheid voor het onderzoek naar kleur op monumenten. Klik hier voor de sheets van de presentatie als pdf-bestand.
Meer informatie over monumentaal schilderwerk is beschikbaar op de website van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
__________________________________________________________________________________
Opgesteld door Eric R.J. Wils
23 maart 2018
