Vrijdag 23 december 2011
Onlangs heeft de Chemie Historische Groep van de KNCV actie gevoerd onder haar leden in het kader van de campagne 'Red Boerhaave' in Leiden. De doelstelling was het adopteren van een object uit de collectie van het museum voor een bedrag van € 1.000,-. De gehouden actie van de CHG is inmiddels succesvol afgesloten. Het apparaat dat de CHG voor 3 jaar geadopteerd heeft is een ‘elektriseermachine’ uit 1788.
De keuze is op deze elektriseermachine gevallen, omdat deze indertijd gebruikt is door de Hollandse scheikundigen Paets van Troostwijk en Deiman. Het apparaat heeft een sleutelrol gespeeld in de acceptatie van Lavoisier’s revolutionaire chemische theorie. Het cruciale cyclische experiment, waarbij water door een elektrische stroom verkregen met deze specifieke elektriseermachine eerst werd ontleed in waterstof en zuurstof om vervolgens het gasmengsel middels een vonk te laten ontbranden onder vorming van water, heeft in de gehele wetenschappelijke wereld van die tijd veel opzien gebaard. ‘Phlogiston,’ waarop de oude verbrandingstheorie was gebaseerd, bleek vanaf toen een overbodig begrip te zijn. Het apparaat staat symbool voor de inventiviteit en wetenschappelijke nieuwsgierigheid van een klein groepje Nederlandse (amateur)scheikundigen, dat de voortgang van de scheikunde heeft bevorderd (zie ook H.A.M. Snelders, Het Gezelschap der Hollandsche Scheikundigen, Rodopi, 1980, Amsterdam). De CHG bedankt alle haar gulle leden.
