Sla links over

Nieuws

Overzicht Nieuws

100 jaar Chemische Industrieën in de Lage Landen
The Anatomy of Chemical Holland, speciaal nummer van het Chemisch Magazine uit 1986
Tentoonstelling 150 jaar Gist in Delft
10th Annual SHAC Post-Graduate Workshop
Historie van de scheikunde in Europese musea
Hazardous chemicals: Agents of risk and change, 1800-2000
Bezoek DSM/Chemelot te Geleen
Afscheid Ernst Homburg van Universiteit Maastricht
Chemical Landmarks
12th International Conference on the History of Chemistry (ICHC12)
Zomeractiviteiten 2019
Boeken over R&D bij Unilever
Tentoonstellingen en diversen (Biografie Jacques van Marken, overlijden Aafje Looijenga-Vos, Peter Debije, Rijksmuseum Boerhaave, John Vlek, 100 jaar Hoogovens)
Chemisch Weekblad gedigitaliseerd

Historiografie van de chemische industrie

Tijdens het op 8 november 2019 te Leuven gehouden symposium '100 jaar Chemische Industrieën in de Lage Landen' hield prof. dr. Ernst Homburg de lezing 'Historiografie van de chemische industrie: wat voor geschiedenissen zijn er, en waar is behoefte aan?'. De sheets van de lezing zijn als pdf-bestand hier te downloaden. In de lezing wordt een overzicht gegeven van de verschillende benaderingen om de geschiedenis van de chemische industrie te beschrijven, hetgeen wordt geïllustreerd met voorbeelden van beschreven studies in boekvorm.

100 jaar Chemische Industrieën in de Lage Landen

Symposium op vrijdag 8 november 2019 te Leuven

Alle subsectoren van de chemische industrie hebben de laatste eeuw een enorme ontwikkeling doorgemaakt, zowel in grondstoffen, productietechnieken als in eindproducten. Het symposium werd samen georganiseerd door de CHG en de Sectie Historiek van de KVCV. In de folder staat de informatie over het programma en over de locatie.
Klik hier voor de introductie van de zes sprekers en een samenvatting van hun voordrachten. 

________________________________________________________________________________

The Anatomy of Chemical Holland

In 1986 verscheen een speciaal Engelstalig nummer van het Chemisch Magazine met als titel ’The Anatomy of Chemical Holland’. Het nummer werd gedigitaliseerd en is als pdf (36 MB) te downloaden. Het bevat de volgende artikelen:

  • The Dutch chemical industry in 1986; high-tech and high-chem by Fridus Valkema
  • The history of the Dutch chemical industry by Ernst Homburg
  • Chemical research at Dutch universities: high quality but low budgets by Fridus Valkema
  • The labour market for chemists by Maarten de Hoog
  • Instruments in the Netherlands by Ed de Jong
  • A fertile breeding ground for biotechnology by Jos van den Broek
  • The anatomy of industrial chemical Holland
  • Computers in Dutch chemical research by Gerard Kleijwegt
  • Chemistry teaching by Wouter Jongepier
  • Launching a business in a high-tech country by Jos van den Broek
  • Technical advice by Nico Berendsen
  • Engineering bureaux in the Netherlands by Nico Berendsen

_________________________________________________________________________________

150 jaar Gist

De DSM in Delft viert in 2019 het 150 jaar bestaan met een historische tentoonstelling onder de titel '150 jaar Gist'. Jacques van Marken richtte de Nederlandsche Gist- en Spiritusfabriek op die sinds 1998 een onderdeel is van de DSM. De expositie wordt gehouden in het historische Grote Kantoor langs de Wateringseweg dat in 1907 werd gebouwd. Het Grote Kantoor werd in 2019 gekozen als locatie van het Nationaal Chemisch Erfgoed. Een route door de expositie voert langs de thema's Aartsvaders, Fabrieksbode, Agnetapark, Bedrijfsgeschiedenis, Reclame, de Mens in het Bedrijf en Sociaal Ondernemen Toen en Nu.
De expositie is op donderdag, vrijdag en zaterdag gratis te bezoeken tot 15 december 2019.
Parallel loopt de tweede tentoonstelling 'Klein leven, grote impact' over microbiologie en biotechnologie. ____________________________________________________________________

10th Annual SHAC Post-Graduate Workshop

De tiende Society for the History of Alchemy and Chemistry Post-Graduate Workshop zal worden gehouden van donderdagavond 28 november tot zaterdag 30 november 2019 in de Embassy of the Free Mind, Amsterdam. Het program "Society and the Creation of (al)Chemical Knowledge" kan hier worden gedownload. 
Op vrijdagmiddag 29 november houdt Marieke Hendriksen de keynote presentatie “(No) Laughing Matter: Alchemy between Academy and Society”.

Historie van de scheikunde in Europese musea

Chemie-historicus Hans van Spronsen bezocht in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw wetenschappelijke en technische musea in Europa. Hij ging op zoek naar wat er was bewaard van de vele ontdekkingen gedaan door generaties scheikundigen en alchemisten. Naast een beschrijving maakte hij zwart-wit foto’s van de musea en van de portretten van de wetenschappers. En van de historische apparatuur, opstellingen, glaswerk en chemicaliënverzamelingen die hij in de musea aantrof. Hij publiceerde met regelmaat in het Chemisch Weekblad over zijn bezoeken. De reeks artikelen werden gebundeld in de volgende twee publicaties:
• J.W. van Spronsen, Historie van de scheikunde in Europese musea, Mededeling No. 141 uit het Rijksmuseum voor de Geschiedenis der Natuurwetenschappen te Leiden, 1973, 106 pp.
• J.W. van Spronsen, Historie van de scheikunde in Europese musea, Deel 2, Mededeling No. 215 uit Museum Boerhaave te Leiden, 1982, 143 pp.

De twee publicaties werden gedigitaliseerd en met toestemming van het Rijksmuseum Boerhaave op deze website gezet. Door te klikken op de titel zijn de publicaties als pdf-bestand ter inzage.

Hazardous chemicals: Agents of risk and change

In april 2012 vond in het Deutsches Museum te München de bijeenkomst Hazardous chemicals: Agents of risk and change, 1800-2000, plaats met als onderwerp de geschiedenis van gevaarlijke stoffen. Gezamenlijk georganiseerd door het Deutsches Museum, de Universiteit Maastricht en het Rachel Carson Center for Environment and Society. De focus van de workshop lag op (a) de toenemende aanwezigheid van gevaarlijke stoffen in de economie en het milieu en (b) de culturele, wetenschappelijke en wettelijke antwoorden van de moderne gemeenschap op deze gevaarlijke stoffen.
Over de workshop is een gelijknamig boek verschenen onder redactie van Ernst Homburg (U Maastricht) en Elisabeth Vaupel (Deutsches Museum). De uitgeverij biedt het boek tot 31 oktober 2019 aan met 50% korting. Klik hier voor meer informatie.

Bezoek DSM / Chemelot te Geleen

Op vrijdagmiddag 14 juni 2019 organiseerde de CHG samen met de Werkgroep Industrieel Erfgoed Limburg een excursie naar de DSM / Chemelot campus in Geleen, waar met name het "oud chemische erfgoed" uit de jaren 1930-1960 werd bezocht zoals het Centraal Laboratorium, de zwavelzuur- en nitraatfabrieken e.d. Vooraf gegaan door lezingen over het verleden en de toekomst van het complex. Klik hier voor een foto van de deelnemers en de power presentatie van Ernst Homburg.

Afscheid Ernst Homburg van Universiteit Maastricht

Op 26 april 2019 nam Ernst Homburg afscheid als hoogleraar ‘Geschiedenis van Wetenschap en Techniek’. Deze leerstoel in de faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen aan de Universiteit Maastricht is in 2002 ingesteld door de Stichting Historie der Techniek.
Op vrijdag 26 april hield hij om 16:00 uur in de Aula van de Universiteit Maastricht zijn afscheidsrede, getiteld:
“Verhalen van de Oude Berg: wetenschap, techniek, industrie en politiek in de Euregio” (zie bijlage 1).
Voorafgaand aan de afscheidsrede was er vanaf 13:00 uur een afscheidssymposium, getiteld: “Historisch ambacht en moderne chemie. Een symposium bij het afscheid van Ernst Homburg” (zie bijlage 2).

Klik hier voor een verslag met enkele foto's van de bijeenkomst. 

Chemical Landmarks 2019

Nomineer je favoriete chemisch erfgoed

Nederland kent een rijke chemische historie, met veel bekende Nobelprijswinnaars en kwalitatief hoogstaand onderzoek. Veel locaties in Nederland kennen dan ook een bijzondere chemische geschiedenis. De Chemie Historische Groep en de KNCV wil belangrijk chemisch erfgoed op de kaart zetten en benoemen tot Chemical Landmark, oftewel Nationaal Chemisch Erfgoed. Hiervoor zijn wij op zoek naar historisch relevante nominaties. 
In 2019 werd gekozen als het tweede chemische erfgoed: het Grote Kantoor van Gist-brocades op de DSM-site in Delft. 

Zomeractiviteiten 2019

Beste leden van de Chemie-Historische Groep en andere belangstellenden in de chemie-, farmacie- en wetenschapsgeschiedenis, alsmede in de geschiedenis van de chemische en farmaceutische industrie!
De zomer van 2019 kende een ongewoon aantal activiteiten op bovengenoemd gebied. Er waren binnen korte tijd maar liefst drie conferenties in Nederland:

  1. 21-22 juni: de 8ste Gewina Woudschoten Meeting for Historians of Science in the Netherlands, in Zeist.
  2. 23-27 juli: de Annual Meeting van de Amerikaanse History of Science Society, in Utrecht.
  3. 29 juli - 2 augustus: de 12de International Conference on History of Chemistry, in Maastricht.

Nadere details treft u aan in de bijlage.

ICHC12 in 2019 in Maastricht

12th International Conference on the History of Chemistry (ICHC12)
Maastricht, The Netherlands
29th July – 2nd August, 2019

Every two years the Working Party (WP) on History of Chemistry of the European Chemical Society (EuChemS) organizes an international conference on the history of chemistry, open to colleagues from all over the world. The 12th International Conference on the History of Chemistry (12th ICHC) took place from 29th July to 2nd August, 2019 in Maastricht. 
The book of abstracts can be downloaded as pdf. 

Boeken over R&D bij Unilever

In opdracht van Unilever R&D Vlaardingen wordt door de Stichting Historie der Techniek - gelieerd aan de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) - gewerkt aan een vijftal case-studies waarbij Ton van Helvoort de hoofdonderzoeker en -auteur is. De teksten zijn te lezen op de website https://actabiomedica.nl/boeken.html.

Biotechnologie: van wetenschap naar winkelschap revisited: Een historische analyse van de Biotech bij multinational Unilever.
Ton van Helvoort; Eric Berkers; Mila Davids; Stichting Historie der Techniek. Eindhoven: Stichting Historie der Techniek, 2017.

Gesmeerde kennis: een halve eeuw geschiedenis van Unilevers Becel.
Ton van Helvoort; Eric Berkers; Mila Davids; Stichting Historie der Techniek. Eindhoven: Stichting Historie der Techniek, 2017.

Vernieuwend wassen: R & D in Vlaardingen en de detergents-business van Unilever.
Ton van Helvoort; Mila Davids; Harry Lintsen; Stichting Historie der Techniek. Eindhoven: Stichting Historie der Techniek, 2017.

Marktleider met R & D: zichtbare en onzichtbare innovaties in Unilever-margarines.
Ton van Helvoort; Stichting Historie der Techniek. Eindhoven: Stichting Historie der Techniek, 2017.

Versnellen en veranderen: Unilever, katalyse en margarinegrondstoffen.
Ton van Helvoort; Harry Lintsen; Stichting Historie der Techniek. Eindhoven: Stichting Historie der Techniek, 2017.

Tentoonstellingen en diversen

Jan van der Mast schreef een uitgebreide biografie over Jacques van Marken. De eerste sociaal ondernemer van Nederland. Van Marken was de stichter van de Gist- en Spiritusfabriek te Delft.

Aafje Looijenga-Vos overleed op 90-jarige leeftijd op 4 november 2018. De European Crystallographic Association publiceerde een necrologie op haar website. Opgesteld door Bram Schierbeek, penningmeester van de Nederlandse Vereniging voor Kristallografie (NVK). Met toestemming is de Nederlandse versie van de necrologie op de CHG-website geplaatst. 

In het Rijksmuseum Boerhaave was van 30 november 2018 tot 1 september 2019 de tentoonstelling 'Herman Boerhaave & de Gouden Eeuw van de wetenschap' te zien. Het museum vierde hiermee het 350ste geboortejaar van de naamgever.

In de rubriek 'Het eeuwige leven' stond in de Volkskrant van 14 september 2018 een levensbeschrijving van John Vlek (1942-2018) met als titel 'Laatste telg van een Delftse jeneverdynastie'. De jeneverstokerij Vlek & Co fuseerde in 1972 met de Schiedamse distilleerder Herman Jansen. 

In september 2018 is het 100 jaar geleden dat een staalindustrie werd gesticht in Nederland. Klik hier voor een artikel van Peter de Waard in de Volkskrant van 20 september 2018 voor meer achtergrond over ‘100 jaar Hoogovens’. Het Museum Kennemerland en Stadhuis Beverwijk organiseren exposities rond het 100-jarig bestaan.
Bij uitgeverij THOTH verscheen voor het jubileum het boek ‘Door staal gedreven. Van Hoogovens tot Tata Steel 1918-2018’ geschreven door Bram Bouwens, Joost Dankers, Yvonne van Mil, Reinout Rutte, Keetie Sluyterman en Jaap Verheul.

Chemisch Weekblad gedigitaliseerd

Een bijzondere erfenis: Chemisch Weekblad gedigitaliseerd

Uit de erfenis van Hans van Spronsen verkreeg de Chemie Historische Groep jaargangen van het Chemisch Weekblad en het Chemisch Magazine over de periode 1908-1999 in haar bezit. Met financiële steun van de KNCV en een privédonatie werd het Chemisch Weekblad gedigitaliseerd. Het totale bestand omvat ruim 500 pdf-files op kwartaalniveau met een totale omvang van 12,5 Gigabyte. Momenteel wordt nagaan of en hoe de bestanden direct beschikbaar kunnen worden gemaakt op de CHG-website. Voorlopig zijn de bestanden echter reeds te raadplegen via een Dropbox-folder en via deze link toegankelijk.

logo