Doelstelling
Het bevorderen van de belangstelling voor en inzicht in de geschiedenis van de chemie onder (aankomende) chemici in Nederland.
In concreto:
(i) Het organiseren van symposia en excursies voor onze leden en voor aanverwante chemische en chemisch-technologische groepen/verenigingen;
(ii) Het naar vermogen in woord en daad uitwerken van de idee dat de chemiehistorie een onlosmakelijk onderdeel is van wat aan chemici in spe onderwezen dient te worden;
(iii) Het aanbieden van chemie-historisch materiaal.
CHG-Geschiedenis na 2010
Zie de lezing History and Heritage of Chemistry in the Netherlands van Ernst Homburg in Parijs op 15 januari 2015.
Zie de poster Delving into a bio/chemical past: Scientists, laboratories, industries and historical landmarks, maart 2017.
Thema: Filosofie en grondslagen van de chemie
In 1985 verscheen een bundel artikelen over de filosofie en grondslagen van de chemie onder redactie van Arie Rip. Met bijdragen van Hans Deuss, Henk Zandvoort, Paul van der Vet, Hans Vermeeren, Wim Hornix en Bart Gremmen. De bundel (138 pagina’s) werd uitgegeven door de Subfaculteit der scheikunde chemiedidactiek van de VU Amsterdam met steun van de KNCV. De bundel werd gedigitaliseerd en is als pdf-bestand te downloaden.
CHG-Geschiedenis tot 2010
De Chemie Historische Groep (CHG) is opgericht vanuit de Werkgroep Filosofie van de Chemie. Werkgroeplid Willem Hornix nam het initiatief tot een bijeenkomst over ‘De geschiedenis van de scheikunde in Nederland’ op 10 september 1998, naar aanleiding van het verschijnen van het tweede deel van Harry Snelders’ Geschiedenis van de scheikunde in Nederland. Deze bijeenkomst werd breed aangekondigd. Ieder van wie bekend was dat hij/zij actieve interesse had in de geschiedenis van de chemie kreeg een uitnodigingsbrief. Tijdens de bijeenkomst viel het besluit om binnen de KNCV een chemiehistorische werkgroep op te richten. Er werd een voorlopig bestuur gevormd bestaande uit Willem Hornix, Geo Dijkstra en Trienke van der Spek.
Op het KNCV Wintercongres op 7 januari 1999 werd de CHG formeel opgericht. Taakomschrijving en reglement van de groep werden vastgesteld, en er werd een bestuur gekozen bestaande uit: Willem Hornix, Trienke van der Spek, Harre Kayen en Ernst Homburg. Op hetzelfde Wintercongres werd ook een voorstel tot oprichting van de Sectie Chemie in Context (CiC) van de KNCV besproken.
In de herfst van 1999 werd de CiC formeel opgericht. De CHG en de Werkgroep Filosofie van de Chemie werden werkgroepen binnen de CiC. Harre Kayen vertegenwoordigde de CHG in het CiC-bestuur, Willem Hornix de Werkgroep Grondslagen van de Thermodynamica (de voortzetting van de Werkgroep Filosofie van de Chemie). De consequentie van deze constructie was dat de CHG wel een bestuur had, maar geen eigen leden. Mensen waren lid van de CiC, maar niet van de werkgroepen. Ook liep het contact met het KNCV-bestuur via de CiC.
In april 2001 benoemt het KNCV-bestuur Ernst Homburg als opvolger van Hans van Spronsen tot KNCV-afgevaardigde in de Working Party (WP) on History of Chemistry van de FECS. In september 2003 werd Hendrik Deelstra als voorzitter van de WP opgevolgd door Ernst Homburg.
In 2004 en 2005 was er regelmatig contact (Trienke van der Spek, Ernst Homburg) met de Historische Commissie van de Nederlandse Vereniging voor Klinische Chemie (NVKC). Hier is echter geen blijvende samenwerking uit voortgevloeid.
In november-december 2004 stuurde de CHG een vragenlijst op aan een groot aantal geïnteresseerden in de geschiedenis van de chemie. Hierin werd o.a. gepolst welke thema’s men interessant vond, waarover men zelf een lezing zou willen houden en of men organisatorische taken op zich zou willen nemen. De respons was redelijk hoog met minstens 47 ingevulde formulieren.
In april 2005 werd afscheid genomen van Hans van Spronsen (zie biografieën) als voorzitter van de sinds 1903/1904 bestaande Historische Commissie van de KNCV. De Historische Commissie werd tegelijkertijd door het KNCV-bestuur opgeheven. De taken van de Historische Commissie werden als volgt verdeeld:
- adviezen op het gebied van historische instrumenten zouden voortaan worden gevraagd aan Museum Boerhaave;
- adviezen aangaande andere chemiehistorische onderwerpen zouden voortaan worden gevraagd aan het bestuur van de CHG, i.h.b. aan de voorzitter; en
- de vertegenwoordiging van de KNCV in de Working Party on History of Chemistry van de FECS (nu EuChMS) zou voortaan via het bestuur van de CHG geregeld worden. Als eerste afgevaardigden werden benoemd: Ernst Homburg en Willem Hornix.
Op 28 juni 2005 hield het CHG-bestuur een brainstorm met enkele genodigden op basis van de resultaten van de enquête van nov./dec. 2004. Naast het bestuur waren aanwezig: Johan Lugtenburg, Jacques Heeren (NVKC), Ad Minderhoud, Eric Brouwer, Arjan van Rooij en Ton van Helvoort. Er werden ideeën gegenereerd voor lezingen, excursies en toekomstige bestuursleden. Naar aanleiding van deze bijeenkomst werden Rob van Veen, Jan Dijk en Ad Minderhoud gevraagd toe te treden tot het bestuur. Zij gingen vanaf oktober 2005 de facto als zodanig functioneren. Definitieve benoeming vond plaats in april 2006, nadat de CHG een officiële status als KNCV-Werkgroep had gekregen.
Per 1 januari 2006 werd de Sectie Chemie in Context (CiC) opgeheven. De CHG en de Werkgroep Grondslagen van de Thermodynamica werden nu officiële KNCV-Werkgroepen, met eigen leden en rechtstreeks contact met het KNCV-bestuur. Harre Kayen die als CiC-bestuurslid reeds de facto als penningmeester van de CHG fungeerde werd penningmeester van het CHG-bestuur.
(Opgesteld door Ernst Homburg, september 2010).
Zie de jaarverslagen vanaf 2010 voor wijzigingen in het bestuur en verdere ontwikkelingen.
