Literatuurverwijzingen
Twee bijdragen over de verfindustrie anno 1928 staan in het Chemisch Weekblad, 25e jaargang, no. 29, 21 juli 1928, p. 469-472. Uitgebracht ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van Nederlandse Chemische Vereniging. Klik hier voor de betreffende pagina’s.
- M.J. Schoen, scheik. ing., De verf- en vernisindustrie, p. 469.
- Kon. lak- en Japanlakfabrieken G. W. Sikkens & Co., Groningen, p. 471.
J.A. Henneman, Waterverdunbare verf, Chemische Feitelijkheden, nr.154, oktober 1998. Een uitgave van de KNCV.
H.W. Talen, ‘Nieuwe ontwikkelingen in de Verfindustrie’, Chemisch Weekblad 48, nr. 37 (1952) 681-689. Na enige beschouwingen over het wezen van de filmvorming, wordt een overzicht gegeven van de ontwikkeling van nieuwe bindmiddelen, zoals deze in hoofdzaak zich na de Tweede Wereldoorlog heeft voorgedaan.
H.W. Talen, 'De evolutie in het verfvak, De ontwikkeling der verf- en vernisindustrie en de toepassingen harer producten in de laatste 50 jaren', Chemisch Weekblad 49, nr. 44 (1953) 809-817. Jubileumbijdrage voor het 50-jarig bestaan van Nederlandse Chemische Vereniging.
De vakschool Nimeto Utrecht bezit naast een verfmuseum een uitgebreide bibliotheek met tal van historische boeken over verf en verfbereiding. Klik hier voor een lijst met boeken die ter inzage lagen tijdens een CHG-excursie naar Nimeto op 3 mei 2017. Lees meer over de twee lezingen over verf, gehouden tijdens de excursie, in het verslag.
Verfindustrie
De Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten (VVVF) is een brancheorganisatie met een lange historie waarvan het fundament werd gelegd in 1907.
J.H. de Vlieger, De Zaanse verfindustrie in de 20ste eeuw, Met Stoom - Nummer 15 - oktober 1993. Website Zaans Erfgoed.
Verfproducent Sikkens werd in 1792 werd opgericht en verhuisde in 1939 verhuisde naar Sassenheim. Het is een onderdeel van het concern AkzoNobel geworden.
Informatie over voormalige Rotterdamse lak-, verf- en vernisfabrieken is geplaatst op de website van het Museum Rotterdam.
De firma Tollens & Co produceerde verf van 1943 tot 1983 in de Spaanse Polder bij Overschie/Rotterdam. Op de website fabriekofiel staat de historie van het bedrijf.
In Breda werd in 1848 de vernisstokerij en verffabriek Teolin opgericht. Het bedrijf is uit Breda vertrokken en overgenomen door Global Paint Products. De schilder Herman Heijenbrock maakte in opdracht van de Bredase fabriek in de jaren dertig drie pastels van het toenmalige werkproces. De pastels behoren tot de collectie van het Stedelijk Museum Breda.
Loodwit
Loodwit (basisch loodcarbonaat) was tot in de 19e eeuw het belangrijkste witte verfpigment. Nederlandse loodwitfabrikanten domineerden vanaf de 17e eeuw de internationale markt. Op de Nederlandse Wikipedia staat een kort lemma over loodwit.
In de 17e eeuw begon ook de productie van loodwit in Rotterdam, naast Amsterdam/De Zaanstreek een van de belangrijkste centra van de loodwitfabricage. Lees meer over de loodwitmakerij te Rotterdam.
Ernst Homburg (Universiteit van Maastricht), 'Elements and Industry: The Chemical Revolution in the White Lead Industry (And the Cold Shower of Practice)'.
Powerpoint presentatie op het symposium 'Building Blocks of the Material World' op 23 mei 2013 (zie Activiteiten 2013).
Dr. ir. J. Mac Lean, Loodwitfabrieken in de negentiende eeuw, Rotterdams Jaarboekje 1979, p. 233-252. Te downloaden van de website van het Stadsarchief Rotterdam (http://rjb.x-cago.com/index.html).
Leen Ouweneel, De Schoonhovensche Loodwitfabriek Wed. Hondorff Block & Braet, in: Het leven in Schoonhoven, Magazine Wonen, Werken en Welzijn, nummer 9, oktober 2011, p. 233-234.
J.H. de Vlieger en E. Homburg, Hoofdstuk 10 Loodwit in: H.W. Lintsen (red.), Geschiedenis van de techniek in Nederland. De wording van een moderne samenleving 1800-1890. Deel IV. Delfstoffen, machine- en scheepsbouw. Stoom. Chemie. Telegrafie en telefonie. Walburg Pers, Zutphen, 1993, p. 204-221.
J.H. de Vlieger (bewerking J. Dozzi), Loodwitfabricage in molen De Rob, Met Stoom - Nummer 21 - januari 1996. Website Zaans Erfgoed.
Zinkwit en Lithopoon
De Maastrichtsche Zinkwit Maatschappij was een bedrijf te Eijsden dat zinkwit (zinkoxide) en lithopoon (een mengsel van zinksulfide en bariumsulfaat) produceerde. Een industrie die in Eijsden begon in 1870. Op de Nederlandstalige Wikipedia staat een kort lemma over het bedrijf, dat in 2001 onderdeel werd van de Belgische Umicore groep.
In het Tijdschrift Nederlandse Chemische Industrie (NCI) uit mei 1968, het nummer 'Elf Provinciën', p. 117/118 (p. 119/120 in de pdf) wordt in het kort de geschiedenis tot 1968 beschreven. Er waren twee methoden om zinkwit te maken. Direct zinkwit wordt vervaardigd door het branden van zinkblende (ZnS) terwijl men voor indirect zinkwit uitging van zink als grondstof.
Een nadere beschrijving van de productie van zinkwit en lithopoon door de Maastrichtse Zinkwit Maatschappij wordt gegeven door: Dr. F.P.K. de Jong, ‘De chemische industrie in Limburg’, Chemisch Weekblad 48, nr. 27 (1952) 485-486.
De geschiedenis van de maatschappij tot 1960 is uitvoerig beschreven in het nog antiquarisch te koop zijnde boek:
A. Smeets, Zinkwit: 90 jaren zinkwitindustrie in Nederland 1870-1960, Uitgegeven door de N.V. Maastrichtsche Zinkwit-Maatschappij, 1961, 368 pp.
____________________________________________________________________________________________
Versie 8-5-2017, links gecontroleerd en aanpast op 9-12-2020.
Laatste versie 9-11-2022.
