- Prof. dr. J.C. Leyte (1936-2025) was van 1967 tot 1979 lector en van 1979 tot 2001 hoogleraar fysische chemie aan de Universiteit Leiden.
- Jacob Cornelis (Jaap) Leyte werd op 25 januari 1936 geboren in het toenmalige Batavia (Nederlands-Indië). Hij ging in Amsterdam naar de middelbare school en slaagde in 1952 voor het HBS-diploma. Hij ging vervolgens wis- en natuurkunde studeren aan de Universiteit van Amsterdam en behaalde in 1958 het doctoraalexamen als scheikundige bij prof. dr. J.A.A. Ketelaar. Kort daarna werd hij assistent op het Laboratorium voor Anorganische en Physische Chemie van de Universiteit Leiden onder prof. dr. A.J. Staverman. In middels getrouwd met een dochter van prof. dr. H. Veldstra, promoveerde hij in Leiden cum laude op 21 december 1961 bij de pasbenoemde prof. dr. M. Mandel. Het proefschrift ‘Potentiometric behaviour and interaction with Cu [II]-ions of polymethacrylic acid’ werd door Google Books gedigitaliseerd.
- In september 1961 kreeg hij een vaste aanstelling als wetenschappelijk ambtenaar, het begin van een 40-jarige carrière bij de Leidse universiteit. Hij werd wetenschappelijk hoofdambtenaar, docent fysische chemie, leider van de Werkgroep Spectroscopie en in 1967 benoemd als lector fysische chemie. Zie de website Leidse Hoogleraren voor een tabellarisch overzicht van zijn academische carrière.
Hij maakte de structurele veranderingen op de universiteit mee, ook wel ‘de revolutie van de jaren zestig’ genoemd, waarbij de dominantie van de hoogleraar verdween en de wetenschappelijke staf en studenten werden gehoord. Zijn focus bleef op het onderzoek. Samen met Mandel maakte hij deel uit van de SON-werkgemeenschap Electrochemie met als thema ‘Wisselwerking tussen polyionen en gewone ionen’. - In 1979 volgde de aanstelling tot hoogleraar fysische chemie. In dat jaar was hij tevens decaan van de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen. Analytische technieken zoals infraroodspectroscopie en kernspinresonantie werden toegepast bij het onderzoek van polyionen en de wisselwerking met polymeren. Door gebruik te maken van relaxatiemetingen met kernspinresonantie konden de verschillende dynamische bijdragen aan het relaxatiemechanisme van ionen worden ontrafeld. In een bijdrage over ‘Nuclear magnetic relaxation in polyelectrolyte solutions’ aan een macromoleculair symposium in april 1990 ging hij in op de bepalende factoren: ‘solvent dynamics, counterion - polymer interaction, main chain mobility and diffusion’.
- In 2001 ging Leyte met emeritaat bij de Vakgroep Fysische en Macromoleculaire Chemie. Hij is opgenomen in de Chemistry Tree, waarin ook vijf van zijn promovendi (‘Children’) staan vermeld. Op de website ResearchGate staat een overzicht van zijn 126 publicaties als (mede)auteur vanaf 1962. De titel van het laatste artikel ‘A magnetic resonance study on the Mn(II)‐poly(methacrylic acid) interaction’ uit 2010 in het Recueil des Travaux Chimiques des Pays-Bas (98(3): 86- 92) doet denken aan zijn proefschrift uit 1961. Bijna 50 jaar fundamenteel onderzoek naar de interactie tussen metaalionen en polymeren.
- Jaap Leyte overleed op 4 juli 2025 op 89-jarige leeftijd in Leiden, nadat de scherpe geest geleidelijk was verdwenen. Overlijdensadvertenties namens de familie en namens de Leidse universiteit verschenen in NRC van 12 juli 2025.
____________________________________________________________________________________
Datum 23 juli 2025
