Prof. dr. Adriaan Hendrik Verdonk (1934-2022) was van 1978 lector en van 1980 tot 1995 hoogleraar in de algemene scheikunde (chemiedidactiek) aan de Universiteit Utrecht.
Emeritus-hoogleraar prof. dr. Martin Goedhart van de Rijksuniversiteit Groningen schreef in november 2022 de volgende necrologie:
- A.H. (Adri) Verdonk werd geboren op 24 oktober 1934 te Zeist. Na zijn studie scheikunde werd hij leraar scheikunde op het pas opgerichte Prof. ter Veenlyceum in Emmeloord. Zijn toenmalige rector was chemicus Jan Groen, bekend als scheikundeleraar, schoolboekenauteur, vakdidacticus scheikunde in Utrecht, en later inspecteur van het scheikunde-onderwijs.
- In de jaren ’60 stapte hij over naar de Rijksuniversiteit Utrecht, waar hij in 1970 promoveerde op het proefschrift 'Synthesis and thermal decomposition of potassium oxalatoaluminates' bij Pim van Gool. Verdonk speelde een grote rol in het Utrechtse kandidaatsonderwijs in de scheikunde, als lector ‘algemene chemie’ en als voorzitter van de Groep BasisOnderwijs (GBO). Deze groep had als taak om een kandidaatsprogramma te coördineren en te herontwerpen langs duidelijke leerlijnen. Een van Verdonks observaties uit die tijd was dat studenten op colleges geleerde begrippen niet altijd konden gebruiken op practica. In zijn latere onderzoek heeft deze theorie-praktijkkloof een belangrijke rol gespeeld. Het werk van de GBO resulteerde in een nieuw programma waarin de practica werden aangeduid als ‘meten’ en ‘maken’, waarbij de nadruk lag op het ontwerpen van metingen en syntheses. Daarmee probeerde men studenten te stimuleren om de op colleges geleerde theorie te gebruiken bij de practica. Vele jaargangen chemiestudenten zijn in Utrecht met deze practica opgeleid.
- In 1982 werd de vakgroep chemiedidactiek aan de Rijksuniversiteit Utrecht ingesteld met Verdonk als eerste hoogleraar chemiedidactiek in Nederland. Dat betekende een enorme stimulans voor het onderzoek naar het scheikundeonderwijs in Nederland, zowel het universitair onderwijs als het voortgezet onderwijs.
Het didactisch onderzoek onder leiding van Verdonk leverde ongeveer vijftien promoties op. Tot zijn promovendi behoorden Wobbe de Vos, Onno de Jong, Martin Goedhart, Jan van Driel, Michiel Vogelezang en Hanno van Keulen. Bij het onderzoek naar het universitair onderwijs werd vooral gekeken naar de opbrengsten van de ontwerpgerichte practica. In het voortgezet onderwijs werd onderzocht hoe leerlingen op basis van experimenten chemische begrippen verwerven en vaktaal verwerven. - Verdonk was een van de drijvende krachten achter een landelijk onderzoeksprogramma ‘didaktiek van wiskunde en natuurwetenschappen’. De samenwerking met didactische groepen in Utrecht bij natuurkunde, biologie en later wiskunde resulteerde uiteindelijk in het Centrum voor Didactiek der Bètawetenschappen, dat later overging in het Freudenthal Instituut.
- Verdonk ging in 1995 met emeritaat. Naast zijn werk als chemicus en chemiedidacticus was Verdonk actief in de Nederlands Hervormde kerk als ouderling en visitator. Hij was ook lid van de gemeenteraad in zijn woonplaats Maarn voor de PvdA. Op 3 september 2022 overleed Verdonk op 88-jarige leeftijd.
____________________________________________________________________________
Aanvullingen op bovenstaande biografie:
- Op 5 november 1979 hield Verdonk de openbare rede Chemiebeoefening als universitair onderwijsleerproces, uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van gewoon lector in de algemene scheikunde.
- Op 3 februari 1995 werd een afscheidssymposium voor prof. dr. Adri H. Verdonk gehouden in Utrecht. Daarvan verscheen de bundel: O. de Jong, P.H. van Roon, W. de Vos (eds), Perspectives on Research in Chemical Education: On the occasion of the retirement of Adri Verdonk, CD-beta Press, Utrecht, 1995. De bundel, met een bijdrage van Verdonk, is digitaal beschikbaar.
- Een tabellarisch overzicht van zijn wetenschappelijke carrière staat op de website Catalogus Professorum Academiæ Rheno-Traiectinæ.
- In hoofdstuk 3 van De geschiedenis van de scheikunde in Nederland 3 staan twee paragrafen over de bijdrage van Verdonk aan het scheikundeonderwijs (p. 46 en 49).
- Verdonk is opgenomen in de Chemistry Tree en verwijzingen naar zijn publicaties in boekvorm staan vermeld in WorldCat.
