Prof. dr. Paul Johann Gellings (1927-2018) was van 1964 tot 1992 hoogleraar anorganische chemie en materiaalkunde aan de Technische Universiteit Twente (TUT) met als specialisme corrosie.- Paul Gellings werd geboren op 25 juli 1927 te Rotterdam. Na het behalen van het HBS-B diploma aldaar begon hij in 1945 met de studie wis- en natuurkunde aan de Universiteit Leiden. In december 1947 slaagde hij voor het kandidaatsexamen en werd assistent. In april 1951 behaalde hij het doctoraalexamen in de fysische scheikunde bij prof. dr. C.J.F. Böttcher, met theoretische natuurkunde als bijvak.
- In oktober 1952 trad hij in dienst bij Werkspoor N.V. te Amsterdam om daar, in het Laboratorium voor Materiaalonderzoek, elektrochemisch corrosieonderzoek te verrichten. Later werd deze taak uitgebreid tot het verrichten van onderzoek en het geven van adviezen op verschillende andere gebieden van de scheikunde die bij de productie in een machinefabriek aan de orde komen. Een deel van het uitgevoerde elektrochemische corrosieonderzoek resulteerde in een proefschrift getiteld ‘Theoretical considerations on the kinetics of electrode reactions’, waarop hij op 22 mei 1963 promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam bij prof. dr. J. Hoijtink. Hij was tevens voorzitter van de Studiekern Corrosie van de Bond voor Materialenkennis en vicevoorzitter van het Nederlands Corrosie Centrum (NCC, in 2007 opgeheven). De foto hiernaast van een bijeenkomst, afkomstig uit de Geschiedenis van de scheikunde in Nederlands 3 (p. 167), dateert uit 1961.
- In januari 1964 werd hij benoemd aan de Technische Hogeschool Twente (vanaf 1986 universiteit) in de vakgroep anorganische chemie. Op 12 februari 1965 hield hij de inaugurele rede ‘Beweging in strukturen’. Zelfs in vaste en schijnbaar onveranderlijke stoffen zijn de bouwstenen steeds in beweging zoals ijzer dat roest in de lucht. In Twente startte hij onderzoek op het gebied van de coördinatiechemie en spectroscopie, en toepassingen van de anorganische chemie in de corrosiebestrijding en de katalyse. Ook hoge temperatuurcorrosie werd bestudeerd. Vanaf 1982 richtte de aandacht zich voornamelijk op de mogelijkheden van het aanbrengen van (keramische) deklagen op metalen en legeringen. Eveneens werd begonnen met de bestudering van geleiding in oxidische materialen met betrekking tot katalytische eigenschappen (elektrokatalyse). Hij was tevens tweemaal decaan van de faculteit Chemische Technologie, van 1967 tot 1971 en van 1986 tot 1989. Voor zijn corrosieonderzoek werd hij in 1991 onderscheiden met de tweejaarlijkse Cavallaro Medal van de European Federation of Corrosion. Op 12 juni 1992 hield hij zijn afscheidsrede ‘Beweging in getallen’. Hij bleef na zijn emeritaat echter betrokken bij de universiteit en ontving in 2014 een onderscheiding voor vijftig jaar trouwe dienst. In 1997 was hij samen met H.J.M. Bouwmeester de editor van het omvangrijke CRC Handbook of Solid State Electrochemistry met 16 hoofdstukken.
- Paul Gellings overleed op 91-jarige leeftijd op 16 september 2018 te Leiden. Hij werd begraven in Enschede waar ook zijn vrouw vier jaar eerder was bijgezet. De overlijdensberichten namens de familie en de universiteit zijn opgenomen in de website Mensenlinq. Door de faculteit Technische Natuurwetenschappen werd hij herinnerd als een gedreven wetenschapper met hartstocht voor het onderwerp corrosie.
- Gellings' wetenschappelijke sporen zijn digitaal beschikbaar. Hij is opgenomen in de Chemistry Tree. In de Nederlandtalige Wikipedia staat een korte biografie met verwijzingen. Zijn boeken zijn opgenomen in WorldCat. Het in 1998 bij de Twente University Press (Enschede) verschenen boek ‘Introduction to corrosion prevention and control’ werd in 2006 vertaald en is als ‘Inleiding tot corrosie en corrosiebestrijding’ online als pdf-bestand beschikbaar. En op de website Researchgate wordt verwezen naar 115 wetenschappelijke artikelen.
__________________________________________________________________________________
Datum 2-6-2024
