Laboratorium chimicum, Sonnenborgh, Utrecht
Sonnenborgh is een bolwerk en publiekssterrenwacht in de Nederlandse stad Utrecht. Keizer Karel V liet ter verdediging van de stad Utrecht tussen 1544 en 1558 vier stenen bolwerken aanleggen aan de binnenkant van de Stadsbuitengracht. Sonnenborgh is daar één van. Het is gelegen in de zuidoostelijke hoek van de binnenstad aan de singel.
Het ‘Laboratorium chimicum’ uit 1695 vormde het begin van de beoefening van de experimentele scheikunde aan de Utrechtse universiteit. Johann Conrad Barchusen, in 1703 de eerste hoogleraar scheikunde in Utrecht, nam het initiatief tot de oprichting van dit laboratorium bij de toenmalige Hortus Botanicus. Het is het oudste universitaire laboratorium in Nederland waarvan nog resten bewaard zijn gebleven. Het laboratorium was hier in gebruik van 1695 tot 1725, waarna het samen met de Hortus naar elders werd verplaatst. Barchusen bereidde o.a. chemische geneesmiddelen uit geneeskrachtige kruiden. Daarbij had hij een bredere kijk op het vak en verdiepte hij zich ook wetenschappelijk in de oorzaken van chemische processen.
Barchusen deed zijn experimenten in de kazematten waar vroeger de kanonnen stonden. Het bastion kon tegen een stootje als er iets mis zou gaan. De oude tegelvloer, stookovens en instrumenten (o.a. een alambiek) zijn nu nog steeds te zien in de vorm van een kleine permanente tentoonstelling.
De plaquette van dit derde Nationaal Chemisch Erfgoed is op 9 juni 2020 onthuld.
Nomineer een nieuwe locatie
Jaarlijks benoemt de commissie Nationaal Chemisch Erfgoed een locatie tot 'Chemical Landmark'. Daar kunt u bij helpen. Nomineer daarom een locatie die u van historisch belang acht!
