- Prof. dr. Ernst Frederik Jacobus (Erni) van Bruggen (1930) was van 1967 tot 1970 lector en 1970 tot 1994 hoogleraar biochemie aan de Rijksuniversiteit Groningen.
- Erni van Bruggen werd op 31 oktober 1930 in Den Haag geboren als zoon van de civiel ingenieur Frederik Jacobus van Bruggen die toen werkzaam was in Den Haag. De middelbare school werd gevolgd in Assen en hij slaagde aldaar in 1948 voor het Gymnasium-B examen. Vervolgens werd begonnen met de studie wiskunde en natuurwetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). In april 1952 werd het kandidaatsexamen behaald en in maart 1956 studeerde hij af met scheikunde als hoofdvak. Een jaar eerder, op 29 januari 1955, was hij in Groningen getrouwd met Adrienne Siertsema. Ook de militaire dienstplicht moest worden vervuld en in augustus 1957 werd hij in Assen beëdigd als reserveofficier bij de veldartillerie.
- In maart 1958 werd Van Bruggen aangesteld als wetenschappelijk medewerker aan de RUG en werd een promotieonderzoek begonnen in het nieuwe vakgebied elektronenmicroscopie, die de mogelijkheid biedt eiwitmoleculen direct waar te nemen. Het menselijke eiwit ferritine en het in ongewervelde dieren voorkomende eiwit hemocyanine, beide betrokken bij de binding van ijzer en zuurstoftransport, werden bestudeerd. Op 22 mei 1962 promoveerde hij cum laude bij de hoogleraren M. Gruber en E.H. Wiebenga op het proefschrift getiteld: ‘Elektronenmicroscopie van ferritine en hemocyanine’. Een samenvatting van het proefschrift is online beschikbaar. Als wetenschappelijk medewerker van de Stichting SON en van de universiteit gaf hij daarna leiding aan de Werkgroep Elektronenmicroscopie van het toenmalige Laboratorium voor Structuurchemie. Deze werkgroep bestudeerde de structuur van eiwitmoleculen, nucleïnezuren en andere biochemisch belangrijke systemen in nauwe samenwerking met het toenmalige Biochemisch Laboratorium. In 1965 was hij een jaar werkzaam in de Verenigde Staten, waar hij zijn onderzoek aan hemocyanine voortzette.
- In juni 1967 werd Van Bruggen benoemd tot gewoon lector in de structuurchemie en op 21 mei 1968 gaf hij de openbare les met de enigszins cryptische titel ‘Em(bo)scopie’. Met elektronenmicroscopie het verband tussen de structuur en de functie van biologisch macromoleculen trachten te begrijpen. In juli 1970 volgde de benoeming tot hoogleraar in de biochemie. Een overzicht van zijn academische carrière is opgenomen in de Catalogus Professorum Academiae Groninganae. Elektonenmicroscopie aan eiwitten, nucleïnezuren en koolhydraten bleef tot zijn emeritaat het onderzoeksgebied. Daarnaast werd onderzoek gedaan naar nieuwe technieken, zoals cryo-elektronenmicroscopie en computerbeeldverwerking van de opnames. Bij een reorganisatie in 1990 ging zijn werkgroep van de vakgroep Biochemie over naar een nieuwe vakgroep Biofysische Chemie.
- Van Bruggen was ook als bestuurder en organisator actief. Hij was van 1976 tot 1982 bestuurslid van de Nederlandse Vereniging van Biochemie. Begin jaren zeventig stond hij aan de wieg van het Groninger Interfacultair Instituut voor Elektronenmicroscopie en tien jaar later was hij één van de medeoprichters van BIOS, een samenwerkingsverband van alle onderzoeksgroepen op het gebied van de biofysische chemie aan de RUG. Uit BIOS is in 1986 het onderzoeksinstituut BIOSON voortgekomen, waarin de RUG en SON samenwerkten op hetzelfde gebied. Van Bruggen was tot 1993 directeur van BIOSON.
- Per 1 januari 1994 ging Van Bruggen met emeritaat en op 18 januari hield hij zijn afscheidscollege ‘Tezamen sterker’ verwijzend naar bovengenoemde samenwerking. In het Chemisch Weekblad van 12 februari 1994 (p. 3) blikte Ulco Kooystra terug op zijn carrière. In april 1994 werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Hij leverde een belangrijke bijdrage aan het moleculair biologisch onderzoek in Nederland vooral met de toepassing van de elektronenmicroscopie. Internationale erkenning verwierf hij met zijn opheldering van de structuur van zuurstof transporterende eiwitten.
- Van Bruggen is opgenomen in de Chemistry Tree met een vermelding van een lijst van publicaties tussen 1969 en 1994. De website researchgate geeft een uitgebreider overzicht. Zijn proefschrift, openbare les en afscheidscollege staan vermeld in WorldCat.
__________________________________________________________________________________
Datum 25-1-2023
