- Prof. drs. Pieter (Piet) Johannes van den Berg (1924-2017) was van 1952 tot 1962 werkzaam bij de Staatsmijnen (nu DSM), van 1963 tot 1989 hoogleraar chemische technologie aan de Technische Universiteit Delft en van 1984 tot 1989 buitengewoon hoogleraar industriële chemie aan de Universiteit Leiden.
- Piet van den Berg werd op 13 december 1924 in Schiedam geboren. Na het doorlopen van de christelijke middelbare school (HBS) te Vlaardingen, begon hij in 1941 met de studie wis- en natuurkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Onderbroken door de wereldoorlog werd de studie in 1945 hervat. In 1948 werd het kandidaatsexamen behaald en in 1951 het doctoraalexamen. Hij studeerde cum laude af bij prof. dr. J.A.A. Ketelaar in de fysische chemie.
Na afronden van zijn studie werkte hij een jaar als Technical Officer in het Research Department van de Alkali Division van Imperial Chemical Industries Ltd. in het Verenigd Koninkrijk op het gebied van gebrande kalk en kalkovens. De band met dit land bleef bestaan mede door het lidmaatschap van de Fertiliser Society te Londen gedurende de periode 1954-1981. - Van den Berg trad eind 1952 in dienst bij de toenmalige Staatsmijnen in Limburg startend als wetenschappelijk medewerker op het Centraal Laboratorium. Van 1957 tot 1963 was hij hoofd van de afdeling Anorganische Chemie en Kunstmest van het Centraal Laboratorium. Hij was chef van de Anorganische Proeffabriek en van de Afdeling Ontwikkeling Anorganische Producten. Na zijn vertrek naar Delft bleef hij tot 1989 adviseur van de DSM.
In zijn periode bij de Staatsmijnen werkte hij aan de industriële stikstofbinding voor de fabricage van kunstmest maar had ook interesse hoe planten ammoniak maken. In mei 1968 publiceerde hij in het Chemisch Weekblad (nr. 35, p. 17-25) daarover het artikel: ‘Micro-organische stikstofbinding vanuit een anorganisch perspectief’.
In de jaren 1955 tot 1959 gaf hij tevens les in de chemische proceskunde aan de Hogere Technische School te Heerlen. - Eind 1962 werd Van den Berg benoemd tot hoogleraar chemische technologie aan de Technische Universiteit Delft. In de Beeldbank van de TU Delft zijn enkele foto’s uit 1963 van hem opgenomen met een korte biografie.
Op 15 mei 1963 hield hij de intreerede ‘Chemische technologie en procesontwikkeling’. De rede is te downloaden (29 MB) van de TU Delft Repository. In een historische inleiding werd aangegeven hoe de chemische technologie zich heeft ontwikkeld van kwalitatieve procesanalyse tot kwantitatieve procesbeschrijving. Daarbij richtte de aandacht zich meer en meer op de natuurkundige grondslagen. Voor de Koninklijke Maatschappij voor Natuurkunde hield hij in het verenigingsjaar 1975/1976 een voordracht over de natuurkundige aspecten van de procestechnologie. Deze omvatten grensvlakkunde, stromingsleer, overdracht van warmte en stof en chemische reactiesnelheid.
Proefschriften van 27 promovendi in de chemische technologie, waarvan Van den Berg (co-)promotor was in de periode 1966 en 1993, zijn te downloaden vanaf de TU Delft Repository.
Samen met zijn collega prof. W.A. de Jong werden de collegedictaten Chemische werkwijzen M31 en Chemische reactorkunde M32 samengesteld. In 1980 verscheen bij de Delft University Press het samen met De Jong geproduceerde boek ‘Introduction to chemical process technology’. Tevens te downloaden (44 MB) van de TU Delft Repository.
Voor de studentenvakbond VSSD werkte Van den Berg mee aan de publicatie ‘Van aardgas naar methanol’ waarvan de eerste druk in 1987 verscheen bij de Delftse Uitgevers Maatschappij. Het boek is digitaal beschikbaar in de TU Delft Repository.
In 1987 ontving Van den Berg de eremedaille van de TU Delft. Twee dagen na zijn 65ste verjaardag hield hij op 15 december 1989 in Delft de uittreerede ‘Van techniek en cultuur (oratio abdictionis)’. Eveneens digitaal beschikbaar (44 MB) in de TU Delft Repository. Hij eindigde zijn rede met ethische overwegingen en met de slotwoorden: ‘Technici moeten niet alles doen van kan, maar zij moeten kunnen wat moet’. - Eind 1984 werd Van den Berg benoemd tot buitengewoon hoogleraar industriële chemie aan de Universiteit Leiden. Op 29 november 1985 hield hij de oratie ‘(Vogel)vluchtige opmerkingen over en rond industriële chemie’. In september 1989 beëindigde hij zijn loopbaan in Leiden. Gegevens over zijn Leidse periode zijn tabellarisch opgenomen in de website Leidse Hoogleraren.
- Van den Berg was naast zijn onderwijstaak aan de universiteiten tevens bestuurlijk actief in diverse gremia en bekleedde vele adviseurschappen waaronder bij TNO. De hieronder staande opsomming is niet uitputtend. Hij was bestuurslid van de sectie voor Chemische Technologie van de KNCV. Van 1968 tot 1971 was hij KNCV-bestuurslid, de laatste twee jaren als vicevoorzitter. Namens de KNCV maakte hij deel uit van het bestuur van de SON. Samen met prof. W.A. de Jong verzorgde hij de KNCV-nascholingscursussen over procesrealisatie en reactorkunde. Van 1972 tot 1974 was hij decaan van de Faculteit der Scheikundige Technologie in Delft. Van 1975 tot 1985 was hij lid en later bestuurslid van de Akademie Commissie voor de Chemie (ACC) van de KNAW, ingesteld om het aanzien van de chemiebeoefening te versterken. Van 1984 tot 1989 was hij lid van de redactieraad van het tijdschrift Nederlandse Chemische Industrie van de VNCI en van 1985 tot 1993 vakredacteur procestechnologie voor het tijdschrift Procestechnologie. En van 1985 tot 1991 was hij secretaris-penningmeester van het Hoogewerff-Fonds. Op de website van het Hoogewerff-Fonds staan enkele foto’s van hem uit 2001 sprekend tijdens een receptie.
- Piet van den Berg van getrouwd met Irma Helga Rosemary Sperling. Hij overleed op 92-jarige leeftijd op 10 april 2017.
_________________________________________________________________________________
Datum 13 maart 2020
