Dr. ir. Leendert Maat (1933-2017) was van 1959 tot 1998 werkzaam op het laboratorium van de organische chemie van de Technische Universiteit Delft.- Leendert (Leen) Maat werd op 15 oktober 1933 in Vlaardingen geboren. Zijn middelbare opleiding volgde hij op de Rijks-HBS in Schiedam en slaagde in 1951 voor het eindexamen. Vervolgens ging hij scheikunde studeren aan de Technisch Universiteit van Delft. In 1956 behaalde hij het kandidaatsexamen en studeerde begin 1958 af als scheikundig ingenieur bij prof. dr. ir. P.E. Verkade.
- Na het vervullen van de militaire dienstplicht bij het legeronderdeel BOS (benzine, olie en smeermiddelen) trad hij op 1 december 1959 als assistent in dienst in Delft. Hij bleef de rest van zijn verdere loopbaan verbonden aan het laboratorium van de organische chemie om onderwijs te geven, wetenschap te bedrijven en te organiseren. Naast het begeleiden van studenten begon hij aan een promotieonderzoek. Op 15 januari 1969 promoveerde hij bij prof. dr. H.C. Beyerman op het proefschrift: ‘Bereiding van furo- en pyranochinolinealkaloiden uit y-lactonen’. Het proefschrift (132 MB) is te downloaden van de TU Delft Repository.
- De chemie van heterocyclische ringsystemen, alkaloïden en opiaten bleef zijn onderwerp tot zijn afscheid in 1998. Tot 1984 werkte hij samen met Beyerman en altijd met studenten en promovendi. In de jaren zeventig werd door Beyerman en Maat een mooie syntheseroute naar het morfinaan skelet ontwikkeld samen met onder andere Hans Bosman van de Verenigde Pharmaceutische Fabrieken. Maat klom op tot practicumcoördinator en universitair hoofddocent organische chemie. Van drie promovendi was hij de copromotor. Eén van de door hem begeleide studenten, Mark Overhand, kreeg in 1986 de Gouden Spatel voor zijn scriptie over de synthese van 6,14-ethenomorfinanen. In het Chemisch Magazine van oktober 1987 (p. 672-674) verscheen van beiden het artikel ‘Onderzoek naar nieuwe pijnstillers op basis van morfine’.
- Maat is opgenomen in de Chemistry Tree met een verwijzing naar 233 publicaties tussen 1970 en 2010 waarvan 62 werden aangemerkt als high-probability. Hij maakte van 1991 tot 1997 deel uit van de redactieraad van het Recueil des Travaux Chimiques, waarin hij ook regelmatig publiceerde.
- In 1963 was hij deelnemer aan het negentiende Congres van de International Union of Pure and Applied Chemistry, gesteund door een bijdrage van de KNCV. Hij rapporteerde erover in het Chemisch weekblad 60 (1964) p. 46-49. Hij bezocht latere IUPAC-bijeenkomsten. En in 1998 werd hij benoemd als nationale vertegenwoordiger voor de KNCV bij de IUPAC-commissie voor de nomenclatuur van de organische chemie. Hij was al sinds 1972 lid van de nomenclatuurcommissie van de KNCV en volgde daarin het spoor van prof. Verkade bij wie hij was afgestudeerd. In 1999 verscheen de door de commissie samengestelde gids ‘Regels voor de Nomenclatuur van de Organische Chemie. Sectie E: Stereochemie en Basisterminologie in de Stereochemie’.
- In 1981 kreeg hij de deeltaak opgedragen om het onderwijs in vakwetenschappelijke informatie op te zetten voor de faculteit scheikunde van de TU Delft. Dit leidde onder meer tot de publicatie: L. Maat, C.A.G. Konings en I. Riphagen, ‘Online Literatuur Zoeken, Chemie, technologie en materiaalkunde’, Delftse Universitaire Pers, Delft, 1993. Bij dezelfde uitgeverij verscheen in 1994: Hans Bouma en L. Maat c.s., ‘Lijst met vertalingen van chemische namen Engels-Nederlands, Duits-Nederlands, Nederlands-Engels’.
- In 1998 ging Maat met pensioen en zette zich in voor het behoud van de door prof. G. van Iterson gestichte Botanische Tuin in Delft. Hij werd de eerste voorzitter van de opgerichte Vereniging van Vrienden van de Delftse Botanische Tuin. Op 8 juni 2001 hield hij zijn afscheidsrede ‘Reizen door de chemie’ waarop hij terugkeek op zijn carrière en de gemaakte buitenlandse studiereizen. De rede (27 MB) is te downloaden van de TU Delft Repository. Hij werd in 2002 benoemd tot officier in de Orde van Oranje Nassau en was erelid van de Delftse studievereniging Het Technologisch Gezelschap.
- Leen Maart overleed op 83-jarige leeftijd op 20 juli 2017 te Vlaardingen. Een In Memoriam verscheen op de website van de TU Delft en een overlijdensbericht staat op de website Mensenlinq. Zijn publicaties in boekvorm zijn opgenomen in WorldCat.
__________________________________________________________________________________
Datum 17-1-2022
