Prof. dr. Agienus Vrij (1932-2019) was van 1966 tot 1968 lector en van 1968 tot 1993 hoogleraar fysische chemie aan het Van ‘t Hoff laboratorium van de Universiteit Utrecht met colloïden als vakgebied.- Agienus Vrij werd geboren op 13 augustus 1932 in Utrecht. Na de HBS ging hij in 1949 studeren in Utrecht waar hij in 1956 afstudeerde op het laboratorium van prof. dr. J.Th.G. Overbeek. Dit werd gevolgd door een promotieonderzoek. Op 29 juni 1959 promoveerde hij bij Overbeek op het proefschrift ‘Lichtverstrooiing door geladen colloïdale deeltjes in zoutoplossingen’. Na zijn promotie in 1959 werkte Vrij onder meer aan een uitbreiding van de theorie voor de verstrooiing aan enkele grensvlakken naar dubbele grensvlakken (zeepvliezen).
- In 1966 werd Vrij benoemd tot lector en in september 1968 als hoogleraar fysische chemie. Het Van ’t Hoff laboratorium in Utrecht werd zijn vaste basis die hij slechts tweemaal verliet. In 1962-1963 voor een postdoc onderzoek bij de latere Nobelprijswinnaar P.J. Flory (Stanford University) en in 1971-1972 als visiting professor aan het Massachusetts Institute of Technology.
- Begin jaren zeventig introduceerde Vrij in zijn groep in Utrecht de dynamische lichtverstrooiing in colloïdale systemen. Hij verfijnde het onderzoek door de ontwikkeling van goed gecontroleerde modelsystemen als basis voor de studie aan geconcentreerde colloïdale systemen. Voor zijn onderzoek werd hem in 1990 de Koninklijke Shell-prijs voor de chemie en chemische technologie toegekend. Hij kreeg de prijs voor zijn hele oeuvre op het gebied van de fysische chemie van colloïden en grenslagen, een interdisciplinair gebied tussen chemie en macroscopische fysica. In het Chemisch Weekblad (17, 26 april 1990, p. 188) verscheen een interview met Vrij naar aanleiding van de toekenning van de prijs.
In het Chemisch Magazine van december 1988 (p. 763-764) werd eerder een interview met Vrij gepubliceerd met als titel ‘Beheersing colloïden door beharing oppervlak’. Door lange alkaanketens of polymeren (‘haren’) op colloïden te zetten was het mogelijk om stabiele deeltjes te maken. - Een kort tabellarisch overzicht van de wetenschappelijke carrière van prof. dr. A. Vrij staat in de 'Catalogus Professorum Academiae Rheno-Traiectinae' van de website van de Universiteitsbibliotheek van Utrecht. Hij is tevens opgenomen in de Chemistry Tree met zijn wetenschappelijke stamboom en een overzicht van zijn belangrijkste wetenschappelijke publicaties. In NARCIS staan verwijzingen naar vier artikelen. Publicaties van Vrij zijn tevens opgenomen in WorldCat.
- Agienus Vrij ging in september 1993 vervroegd met emeritaat, maar hield contact met het Van 't Hoff laboratorium. Hij was getrouwd en vader van drie kinderen. Hij overleed op 86-jarige leeftijd op 3 januari 2019 in Utrecht. In Trouw en het NRC van 7 januari verscheen een overlijdensbericht. Op de website van de European Colloid & Interface Society werd een In memoriam opgesteld door Albert P. Philipse, Henk N.W. Lekkerkerker, Gert Jan Vroeg en Remco Tuinier. Daarin komt ook het onderzoek van Vrij aan colloïden ter sprake.
____________________________________________________________________________________
Datum: 23-7-2019
