- Johan (Johannes) Samuel Swaan (1774-1826) was een apotheker en van 1825-1826 lector in de scheikunde en natuurlijke historie aan de Geneeskundige School in Hoorn.
- Swaan werd geboren in 1774. Hij was tot rond 1806 apotheker (‘Apothecar’) in Amsterdam, Gouda en Culemborg. En vertaalde als apotheker de volgende twee scheikundige leerboeken die in 1803 en 1804 werden gepubliceerd:
- Grondbeginselen der scheikunde, of Overzicht over alle de vakken der scheikunde. Door Joseph Jacob von Plenck, uit het Latijn vertaald door Johan Samuel Swaan, Amsterdam, 1803.
Handboek van een zamenstel der scheikunde, of Beschouwende en beoefenende grondbeginselen deezer wetenschap. Door Edme Jean Baptiste Bouillon LaGrange, uit het Frans vertaald door Johan Samuel Swaan, Rotterdam, 1804.
- Grondbeginselen der scheikunde, of Overzicht over alle de vakken der scheikunde. Door Joseph Jacob von Plenck, uit het Latijn vertaald door Johan Samuel Swaan, Amsterdam, 1803.
- In Culemborg was Swaan in 1806 conrector van de Latijnse School en enkele jaren later rector. Bij zijn komst naar Hoorn in 1814 werd hij rector van de Latijnse School. Voor Hoornse geneeskundige genootschappen gaf hij cursussen in de scheikunde en speelde een belangrijke rol bij de vestiging van een Geneeskundige School in Hoorn. In september 1825 werd de school officieel geopend met een redevoering van Swaan. Daarin legde hij de nadruk op de betekenis van scheikunde, natuurkunde en botanie als basisvakken voor de medische opleiding.
Swaan gaf slechts een jaar onderwijs in de scheikunde en natuurlijke historie. Hij overleed op 26 oktober 1826 op 52-jarige leeftijd in Hoorn.
Meer informatie over de Geneeskundige School in de periode dat Swaan daar lector was, is te vinden in:
J. Steendijk-Kuypers, ‘De Geneeskundige School te Hoorn (1825-1865)’, Tijdschrift voor de Geschiedenis der Geneeskunde, Natuurwetenschappen, Wiskunde en Techniek, 3 (1980), 49-73. - Swaan is opgenomen in het Biografisch Portaal van Nederland met verwijzingen naar vier korte biografieën, waarin Hoorn als geboorteplaats wordt opgegeven. In de overlijdensakte staat echter ’s-Gravenhage als geboorteplaats. Swaan was tevens een beoefenaar van de letterkunde en geschiedenis. In de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren is een auteurspagina aan hem gewijd.
______________________________________________________________________________________________
Datum 1-5-2020
