Prof. dr. Roelof Dirk (Olaf) Schuiling (1932-2021) was van 1972 tot 1997 hoogleraar geochemie en experimentele petrologie aan de Universiteit Utrecht.- Olaf Schuiling werd geboren op 26 februari 1932 in Arnhem. Hij behaalde het gymnasium-B diploma in 1950 aan het Stedelijk Gymnasium te Arnhem. En ging vervolgens wis- en natuurkunde studeren aan de Universiteit Utrecht. In mei 1957 studeerde hij af bij de afdeling aardwetenschappen. Na zijn doctoraalexamen was hij vier jaar als geoloog werkzaam met de opsporing van uranium bij de Turkse Geologische Dienst. In die periode voltooide hij tevens zijn dissertatie. Op 30 januari 1961 promoveerde hij cum laude in Utrecht bij prof. dr. W. Nieuwenkamp op het proefschrift ‘Le Dôme gneissique de l'Agout. Hérault/Tarn, France’.
- Terug in de Utrechtse Universiteit als wetenschappelijk hoofdmedewerker werd hij belast met de opbouw van een laboratorium voor experimenten bij hoge temperatuur en druk bij de nieuw opgerichte afdeling geologie en mineralogie. In 1965 ontving hij de eerste Vening Meinesz-prijs en tevens een NATO fellowship dat aan de Universiteit van Princeton werd doorgebracht. Vanaf 1968 was hij hoofd van de afdeling geochemie van het Vening Meinesz Laboratorium in Utrecht. In mei 1972 volgde zijn benoeming in Utrecht tot hoogleraar in de geochemie en experimentele petrologie. Zijn voornaamste belangstelling ging uit naar de geochemische aspecten van de drieluik ‘grondstoffen, energie, milieu’.
- In de jaren ’70 en ’80 was Schuiling medewerker van het Chemisch Weekblad voor het aandachtsgebied geochemie. Tot 1985 publiceerde hij met enige regelmaat in het Chemisch Weekblad over zijn onderzoekingen. Hij was ook voorzitter van de Geochemische Kring, die later samen is gegaan met de sectie Milieuchemie van de KNCV.
- Een van Schuilings ideeën was het plan om de Nederlandse bodem te verhogen door injectie met zwavelzuur. Door reactie met kalksteen ontstaat gips (CaSO4) dat een tweemaal groter volume inneemt. Dat idee werd in 1991 vastgelegd in het patent ‘Procedure for locally raising the ground artificially’, te downloaden van de TU Delft Repository. Ook de Nederlandse pers publiceerde hierover. In het Parool van 13 februari 1993 schreef Peter Vermeij een uitgebreid artikel over dit plan (zie KB/Delpher), dat met een beperkte proef in 1998 in Limburg daadwerkelijk werd getest. Maar het plan sneuvelde.
- In 1997 ging Schuiling in Utrecht met emeritaat en hield op 6 mei 1997 zijn afscheidsrede ‘Blijven dromen’. In de Volkskrant van 10 mei 1997 verscheen daarover een bericht van Martijn van Calmthout, waaruit bleek dat Schuiling ook gedichten schreef. Hij bleef actief in zijn werkgebied. Na zijn emeritaat was hij in de periode 1997-2002 parttime hoogleraar geochemical engineering aan de Technische Universiteit Delft.
In het tijdschrift Natuur & Techniek publiceerde hij in 1999 het artikel ‘Recycling op reuzenschaal’ dat op de website van NEMO/Kennislink werd geplaatst. Daarin staat een overzicht om met de concepten van geochemical engineering de milieuproblemen te lijf te gaan. Een daarvan is het maken van struviet, een ammonium-magnesiumfosfaat, uit mest en magnesiumoxide. Dat leidde tot een fabriek. Simon Rozendaal interviewde hem voor Elsevier, dat verscheen op 17 december 2005, en ook is opgenomen in Rozendaals boek ‘Gesprekken met Grote Geleerden’. De kop luidde ‘Iedereen is doodsbenauwd voor nieuwe ideeën’. Zijn bekendste plan was het gebruik van het mineraal olivijn, een magnesiumijzersilicaat, voor het afvangen van het broeikasgas kooldioxide in de strijd tegen de klimaatverandering. In 2009 richtte hij de Olivijn Stichting op en in 2017 verscheen zijn boek ‘Olivijn, de steen der wijzen’.- Olaf Schuiling overleed op 19 december 2021 op 89-jarige leeftijd in Bilthoven. Hij was tweemaal getrouwd en had vijf nazaten. Een overlijdensadvertentie verscheen in de NRC van 24 december 2021. Op de website van Utrechtse Universiteit werd een In Memoriam geplaatst. Zijn naam leeft onder meer voort in het Professor Olaf Schuilingfonds. Met als doel het mogelijk maken van fundamenteel onderzoek op het terrein van de geochemie.
Internetbronnen
- Tabellarisch overzicht van de academische carrière in de Catalogus Professorum van de Universiteit van Utrecht.
- Portret Olaf Schuiling met een verwijzing naar een uitgebreid CV op de website van de Universiteit van Utrecht.
- Beknopte biografie in de Nederlandstalige Wikipedia.
- Jaap Stam, Een verstrooide professor, met even opzienbarende als veelbelovende ideeën over klimaatverandering, de Volkskrant 13 januari 2022.
- Publicaties van Schuiling zijn opgenomen in WorldCat en in NARCIS, waaronder die van zijn promovendi als Open Access.
______________________________________________________________________________
Datum 18-10-2022
