Prof. dr. Johannes (Joop) Schoonman (1943-2022) was van 1984 tot 2008 hoogleraar anorganische chemie aan de Technische Universiteit Delft.- Joop Schoonman werd op 25 juni 1943 geboren in Utrecht en was vernoemd naar zijn vader. De middelbare school werd gevolgd op de Christelijke HBS in Utrecht waarop hij in juli 1961 eindexamen deed. Daarna ging hij wiskunde en natuurwetenschappen aan de Universiteit Utrecht. In december 1964 behaalde hij het kandidaatsexamen en in oktober 1967 het doctoraal examen met als hoofdvak de chemie van de vaste stof in de vakgroep van prof. J.H. van Santen. Er volgde een promotieonderzoek en in december 1971 promoveerde hij cum laude bij Van Santen op het proefschrift ‘Electrical Conduction and Polarization of Lead Bromide’. Over het onderzoek werd gepubliceerd in Journal of Solid State Chemistry 5 (1972) 105-110. Over de fotolyse en beeldregistratie van loodhalogenides voor gebruik in de fotografie schreef hij later een artikel in het Chemisch Weekblad van mei 1977, p. m235-237.
- Afgezien van een jaar als postdoc in 1974 aan het Center for Materials Research van de Stanford University werkte Schoonman 17 jaar als wetenschappelijk (hoofd)medewerker in Utrecht bij de vakgroep Natuurkunde en Scheikunde van de Vaste Stof, die vanaf 1970 onder leiding stond van prof. dr. G. Blasse. Onderzoek werd verricht op het gebied van de defectchemie, de wanorde in materialen die een voorwaarde is voor massa- en ladingtransport.
- Schoonman werd eind 1984 benoemd tot hoogleraar toegepaste anorganische chemie aan de Technische Universiteit Delft. Op 14 juni 1985 hield hij zijn intreerede getiteld ‘Anorganische materialen: de synthese van eigenschappen’. De intreerede is te downloaden van de TU Delft Repository. Met zijn vakgroep onderzocht hij grensvlakken en dunne lagen van materialen, brandstofcellen, chemische sensoren, herlaadbare lithium-ion batterijen, en (nano)materialen voor zonnecellen. Onderzoek dat wordt weerspiegeld in de artikelen die in het Chemisch Magazine verschenen:
• Erik Kelder en Joop Schoonman, 'Chemie brengt komst elektrische auto dichterbij', Chemisch Magazine, mei 1994, p. 222-225.
• Joop Schoonman, ‘Oppervlaktetechnieken leiden tot materiaalveredeling’, Chemisch Magazine januari 1994, p. 16. Over de centrale rol van het vakgebied grensvlakken en dunne lagen binnen de chemie.
• Albert Goossens en Joop Schoonman, ‘Grensvlakken en dunne lagen’, Chemisch Magazine januari 1995, p. 15. Oxidische nano-film biedt perspectieven voor micro-ionica.
• Erik Kelder en Joop Schoonman, ‘Portable hype versnelt komst elektrische auto‘, Chemisch Magazine juli/augustus 1997, p. 276-279. Over het gebruik van de herlaadbare lithiumbatterij met een keramische in plaats van een organische elektrolyt voor toepassing in een elektrische auto.
• Joop Schoonman, ‘Materiaaltechnologie voor opslag van duurzame energie’, Chemisch Magazine van 3 oktober 1998, p. 354-357. Over de ontwikkeling van nanogestructureerde, elektrokeramische materialen voor het maken van zonnecellen en herlaadbare batterijen.
Proefschriften van 44 van zijn promovendi tussen 1990 en 2012 zijn digitaal beschikbaar via de TU Delft Repository. - Naast zijn wetenschappelijke activiteiten vervulde Schoonman bestuurlijke functies. Hij was onder meer lid van de KNCV, van de Nederlandse Keramische Vereniging en van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen. Hij maakte van 1988 tot 1994 zes jaar deel uit van de redactie van het Recueil des Travaux Chimique. En was penningmeester van de KNCV in de periode 1986-1989 en voorzitter van de Akademie Commissie voor de Chemie. In 1993 werd hij decaan van de faculteit Scheikundige Technologie en Materiaalkunde. Hij omschreef zichzelf daarbij in het Chemisch Weekblad als: “Ik ben voor deze job ingehuurd omdat ik een goed chemicus ben, zeker niet omdat ik een topmanager ben”.
- Van 2002 tot 2006 was hij tevens wetenschappelijk directeur van het toenmalige Delfts Instituut voor Duurzame Energie (DIDE). Ter gelegenheid van zijn emeritaat verscheen in TU Delta van 10 december 2008 een kort interview getiteld ‘Ik begrijp mijn eigen imago niet’ naar aanleiding van het gebruik van waterstof in de brandstofcellen in stadsbussen. Na zijn emeritaat bleef hij nog twee jaar verbonden aan de TU Delft met een nulaanstelling om zeven promovendi te begeleiden. En hij richtte zijn blik weer op de Stanford University waar hij van 2005 tot 2008 visiting professor en van 2008 tot 2014 consulting professor was.
- Schoonman ontving in zijn leven tal van huldeblijken zoals eredoctoraten van twee Roemeense universiteiten in 2000 en 2006. In 2001 werd hij onderscheiden met de Koninklijke/Shell prijs voor duurzame ontwikkeling en energie. In 2006 ontving hij de prijs van Dutch Master in Materials, de grootste Nederlandse materiaalkundige van de voorafgaande 80 jaar. Hij werd ook benoemd als ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw bij zijn emeritaat in 2008. In mei 2019 vertelde hij kort over zijn carrière en zijn verkregen onderscheidingen in het YouTube programma ‘Volg je dromen’.
- Joop Schoonman woonde in Wassenaar en overleed aldaar op 78-jarige leeftijd op 7 februari 2022. In NRC van 10 februari plaatste de TU Delft een overlijdensadvertentie. Hij laat een lange lijst van wetenschappelijke publicaties na op het gebied van materiaalontwikkeling voor duurzame energieopwekking. Hij is opgenomen in de Chemistry Tree met een verwijzing naar 318 publicaties tussen 1967 en 2011. De website researchgate vermeldt zelfs 641 publicaties met zijn naam. Veel publicaties zijn Open Access en op te zoeken via de website NARCIS. Publicaties in boekvorm, zoals de proceedings van wetenschappelijke congressen, zijn opgenomen in WorldCat.
__________________________________________________________________________________
Datum 22 maart 2022
