Prof. dr. ir. H.J. Pasman (1938) was werkzaam bij TNO-Defensieonderzoek en van 1998 tot 2007 hoogleraar risicomanagement aan de Technische Universiteit Delft.- Hermanus (Hans) Johannes Pasman werd op 3 februari 1938 geboren in Hilversum als oudste zoon in een gezin met drie kinderen. Hij volgde de HBS-B afdeling van het lyceum te Hilversum en behaalde in 1955 zijn eindexamen. Vervolgens ging hij scheikunde studeren aan de Technische Universiteit Delft en studeerde in 1961 af als scheikundig ingenieur. In dienst van de Shell verrichte hij een promotieonderzoek bij prof. dr. ir. J.C. Vlugter. Op 6 mei 1964 promoveerde hij op het proefschrift ‘Omzettingen van koolwaterstoffen door middel van gasontladingen’. Te downloaden als pdf-bestand (58 MB) van de TU Delft Repository.
- Na de promotie werd hij als vaandrig gedetacheerd op het Technologisch Laboratorium (TL) van de RVO-TNO in Rijswijk. Hij trad in 1965 in vaste dienst als researchcoördinator en werd in 1973 directeur van het laboratorium. Hij maakte de veranderingen in structuur van de organisatie mee. Per 1 januari 1979 werden het Technologisch Laboratorium (TL) en het Chemisch Laboratorium (CL) samengevoegd tot het Prins Maurits Laboratorium (PML) met dr. A.J.J. Ooms als algemeen directeur en Pasman als directeur Technologische Research naast ir. M. van Zelm als directeur Chemische Research. Per 1 januari 1981 werd de RVO-TNO opgeheven en het defensieonderzoek bij TNO ondergebracht in de Hoofdgroep Defensieonderzoek (HDO). Bij een volgende reorganisatie werd Pasman in 1992 directeur Programma en Marketing bij TNO-Defensieonderzoek. Die functie vervulde hij tot zijn pensionering in 2003. Concreet betekende dit een verhuizing van Rijswijk naar het toenmalige hoofdkantoor van TNO in Delft. Voor zijn werkzaamheden bij het PML-TNO werd hij in 1991 benoemd tot officier in de orde van Oranje-Nassau.
- Explosieveiligheid is sinds de jaren zestig een van de researchonderwerpen van het PML-TNO. De opgedane kennis met explosieve stoffen voor defensie werd ingezet voor civiel gericht onderzoek naar de mogelijke gevaren van de productie, transport en opslag van industriële chemicaliën. Stoffen als kunstmest en vuurwerk kunnen immers voor aanzienlijke schade zorgen. Over dat onderzoek publiceerde Pasman al in het Chemische Weekblad van augustus 1969 (p. 11-18) het artikel ‘Systematisch onderzoek naar het explosieve karakter van chemische produkten’. Andere publicaties volgden rond het thema ‘Is uw bedrijf explosieveilig?’ Het onderwerp veiligheid van de chemische industrie vormde een constante in zijn carrière die voortvloeide uit defensie gerelateerd onderzoek. In 1988 werd hij voorzitter van de afdeling Defensietechnologie van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs (KIVI). In 2003 werd hij door het KIVI onderscheiden als lid van verdienste.
- Pasman was namens het KIVI een van de organisatoren van het in 1974 in Delft gehouden eerste internationale symposium ‘Loss Prevention and Safety Promotion in the Process Industries’. Dat was het begin van driejaarlijkse bijeenkomsten die onder auspiciën van de European Federation of Chemical Engineering (EFCE) werden georganiseerd. In 2019 werd na 45 jaar het zestiende symposium weer in Delft gehouden. Samen met Bruno Fabiano schreef Pasman in het tijdschrift Process Safety and Environmental Protection (Vol. 147, March 2021, pp. 80-91) het artikel ‘The Delft 1974 and 2019 European Loss Prevention Symposia: Highlights and an impression of process safety evolutionary changes from the 1st to the 16th LPS’. Met een overzicht van wat er in de afgelopen 45 jaar was bereikt en nog te bereiken viel.
- Naast zijn functie bij TNO keerde Pasma terug naar zijn alma mater en werd in november 1998 benoemd als hoogleraar risicomanagement aan de faculteit Technische Natuurwetenschappen van de TU Delft. Op 7 mei 1999 hield hij zijn intreerede ‘Risicobeheersing / Chemical risk management: Naar processen en producten veilig voor mens en milieu’. Te downloaden als pdf-bestand (26 MB) van de TU Delft Repository. Ook het TU blad Delta besteedde aandacht aan de benoeming onder de kop 'Risicobeheersing moet ook betaalbaar zijn'. Samen met Saul M. Lemkowitz werd een collegedictaat samengesteld: ‘Chemical Risk Management: safety, health, environmental and sustainability aspects of chemical products and processes’. Begin 2007 ging hij met emeritaat maar bleef actief in het organiseren van bijeenkomsten en met publiceren.
- In juni 2004 werd Pasman lid van de Adviesraad Gevaarlijke Stoffen. De adviesraad is opgericht na de vuurwerkexplosie in Enschede in 2000 en heeft als doel het geven van adviezen aan de Nederlandse regering teneinde ongevallen en rampen met gevaarlijke stoffen te voorkomen. Hij werd voor twee termijnen van vier jaar benoemd. In zijn hoedanigheid als voorzitter van de raadswerkgroep ontplofbare stoffen werd hij op 18 april 2012 gehoord in een vuurwerkhoorzitting die op YouTube is geplaatst.
De overstap naar de Verenigde Staten werd in 2008 gemaakt. Hij werd benoemd als research professor aan het Mary Kay O’Connor Process Safety Center of the Artie McFerrin Department of Chemical Engineering of Texas A&M University. Al zijn kennis en ervaring werd in 2015 vastgelegd in het boek: ‘Risk analysis and control for industrial processes - gas, oil and chemicals: a system perspective for assessing and avoiding low-probability, high-consequence events’. Na het verschijnen van zijn boek beschouwde Pasman de veiligheid van industriële installaties in het artikel ‘Rampen verdwijnen kennelijk niet’ in de Ingenieur van 5 juli 2016. Zijn andere publicaties zoals de proceedings van de symposia ‘Loss Prevention and Safety Promotion in the Process Industries’ zijn opgenomen in WorldCat.- Pasman is getrouwd en vader van twee zonen. Op de website van de Texas A&M University is een uitgebreid CV geplaatst met een overzicht van zijn verrichtingen en onderscheidingen.
_______________________________________________________________________
Datum 5-3-2021
