- Prof. dr. ir. Cornelis (Cor) Maclean (1925-1997) was in de periode 1966-1989 hoogleraar fysische chemie, in het bijzonder de spectroscopie, aan de Vrije Universiteit (VU) te Amsterdam.
- Maclean werd geboren op 29 januari 1925 te Rotterdam en legde in 1945 het staatsexamen HBS-B af. Na vervulling van de militaire dienstplicht studeerde hij van 1948 tot 1954 aan de Technische Universiteit te Delft (TUD). Hij studeerde in 1954 af als natuurkundig ingenieur bij prof. dr. H.B. Dorgelo en trad op 1 september van hetzelfde jaar in dienst bij het Koninklijke Shell Laboratorium te Amsterdam (KSLA).
- Op de KLSA ontwikkelde Maclean zich in de molecuulspectroscopie met name in de toen net in opkomst zijnde magnetische resonantie (NMR). Op 13 april 1957 promoveerde hij aan de TUD op het proefschrift ‘Nieuwe onderzoekingen over magnetische resonantie’ bij de hoogleraren H.B. Dorgelo en R. Kronig. Het proefschrift is te downloaden van de TUD Institutional Repository. Op pagina 70 van het proefschrift staat een kort levensbericht.
- Op de KSLA ontwikkelde Maclean zich in de periode 1954-1966 tot een NMR-pionier. Samen met E.L. Mackor werden de eerste toepassingen van NMR in de organische chemie verkregen. In de paragraaf ‘ Fundamenteel onderzoek op KSLA – een broedplaats van talent’ in hoofdstuk 6 van De geschiedenis van de scheikunde in Nederland 3 (p. 111-114 en p. 118 met foto) wordt nader ingegaan op het NMR-onderzoek bij de KSLA.
- Op 20 januari 1967 aanvaardde Maclean het ambt van hoogleraar in de fysische chemie met de oratie ‘Oude en nieuwe ontwikkelingen in de spectroscopie’. Hij verlegde zijn aandacht naar moleculen die worden georiënteerd door een aanleggen van een elektrisch veld of een vloeibaar kristaal. Zie voor meer details de paragraaf ‘Kernmagnetische resonantie’ van bovengenoemd hoofdstuk 6 (p. 119-120). Een open access publicatie uit 1972 is beschikbaar op de IUPAC-website: C.W. Hilbers, J. Biemond, C. MacLean, ‘NMR study of induced dielectric alignment in pure and binary liquids’, Pure and Applied Chemistry, Volume 32, 1972, p. 197-205.
- Maclean was tevens betrokken bij de introductie van Magnetic Resonance Imaging (MRI) in het VU Ziekenhuis. Samen met J. Valk en P.R. Algra publiceerde hij in 1985 het boek ‘Inleiding in de kernspin tomografie (NMR imaging)’ uitgegeven door de VU Uitgeverij, Amsterdam.
- Het afscheidscollege getiteld ‘Fysische chemie’ werd gehouden op 26 april 1989. Maclean is opgenomen in de Academic Tree die zijn wetenschappelijke leermeesters en leerlingen laat zien. Ter gelegenheid van zijn emeritaat schreven C.W. Hilbers, J. Bulthuis en N.H. Velthorst in het Chemisch Magazine van mei 1989 (p. 331-337) een terugblik op enkele aspecten van de ontwikkelingen in de NMR-spectroscopie waaraan Maclean heeft bijgedragen.
- Maclean overleed op 31 maart 1997. In het universiteitsblad Revue (jrg. 4, voorjaar 1997, p. 93) verscheen een In memoriam waarin ook werd ingegaan op de periode na zijn emeritaat en de interesse in geschiedenis. Het is te downloaden van de website ‘Geheugen van de VU’. Klik hier voor een kopie van de pagina.
In het Chemisch Weekblad van 19 april 1997 (p. 6) publiceerden de VU-hoogleraren Jaap Bulthuis en Nel Velthorst eveneens een In memoriam met een overzicht van zijn wetenschappelijke loopbaan. Klik hier voor de betreffende pagina.
_________________________________________________________________________________
Opgesteld 11-12-2017
