- Prof. dr. J.H. van der Maas (1936-2020) was lector van 1969 tot 1980 en hoogleraar spectrometrische analyse aan de Universiteit Utrecht van 1980 tot 2001.
- Johannes (Joop) Hubrecht van der Maas werd geboren op 21 september 1936 in Oosterland, Zeeland. Hij volgde de HBS in Zierikzee maar werd door de overstroming van 1953 geëvacueerd naar Hilversum waar hij zijn diploma haalde aan het Nieuwe Lyceum. In 1953 begon hij aan de studie wis- en natuurkunde aan de Universiteit Utrecht, waar hij de rest van zijn carrière werkte.
- Na het afstuderen met als hoofdvak scheikunde in 1959 werd hij assistent bij prof. dr. G. Dijkstra in Utrecht in de vakgroep Analytische Chemie. Hij promoveerde bij Dijkstra op 11 oktober 1965 op het proefschrift ‘Potassiumbromide disk sampling for infrared spectrometry’. Na een aanstelling als wetenschappelijk hoofdmedewerker werd hij in 1969 benoemd tot lector en in 1980 tot hoogleraar spectrometrische analyse.
- Infrarood aangevuld met Ramanspectroscopie was zijn grote specialiteit. In twee artikelen in het Chemisch Weekblad van 16 april 1971 (p. A 33-A 36) gaf hij een introductie over beide vormen van vibratiespectroscopie:
- Infraroodspectroscopie: analyse van moleculaire bewegingen.
- Ramanspectroscopie: moleculaire bewegingen in een zoeklicht.
In 1969 was al het boek ‘Basic Infrared Spectroscopy’ bij Heyden in Londen verschenen. In 1990 richtte hij het tijdschrift 'Vibrational Spectroscopy' op. - De afdeling Analytische Chemie aan de universiteit werd omgedoopt tot de vakgroep Analytische Molecuulspectroscopie onder leiding van Van der Maas en bestond uit twee nagenoeg los van elkaar functionerende onderdelen: infrarood- en massaspectrometrie. Massaspectrometrie stond onder de supervisie van prof. dr. Johan Haverkamp.
In februari 1995 (p. 85-87) beschreef het Chemisch Weekblad de vakgroep. Van der Maas bleef voor de infraroodspectroscopie pleiten: ‘Met infrarood is bijna alles te bestuderen. Het punt is echter niet om een spectrum op te nemen. Als je een plaatje hebt dan begint het pas en dan blijkt meestal dat het heel moeilijk is om een spectrum goed te interpreteren. Dit is ook de reden dat vibraties in vergelijking met bijvoorbeeld analytische NMR nooit de wetenschappelijke waardering hebben gekregen die ze toekomen’. - In oktober 2001 ging Van der Maas met emeritaat. In 2004 richtte hij, samen met Peter de Peinder, het bedrijf VibSpec op om tegemoet te komen aan de vraag naar training, software en advisering op het gebied van Vibratie Spectroscopie.
- Joop van der Maas overleed op 83-jarige leeftijd op 2 juni 2020 te Utrecht. Hij was ongetrouwd en zijn erfenis kwam ten goede aan het Utrechts Universiteitsfonds.
- Nadere gegevens op internet:
J.H. van der Maas is opgenomen in de Chemistry Tree met een overzicht van zijn publicaties.
Een summier overzicht van zijn wetenschappelijke carrière staat op de website Catalogus Professorum Academiæ Rheno-Traiectinæ.
_________________________________________________________________________________________
Datum: 24 juni 2020
