- Prof. dr. Leendert (Leen) Bosch (1924-2017) was van 1961-1964 (buitengewoon)lector en van 1964-1990 hoogleraar biochemie aan de Universiteit Leiden. Van 1963 tot 1967 was hij tevens buitengewoon hoogleraar biochemie aan de Vrije Universiteit Amsterdam (VU).
- Leen Bosch werd geboren op 13 november 1924 te Appingedam. Hij studeerde af in 1951 als organisch chemicus bij prof. dr. J. Coops aan de VU. Vanaf 1950 tot 1963 werkte hij als biochemicus bij het Biochemisch Laboratorium van het Antoni van Leeuwenhoek-Huis, het Nederlands Kankerinstituut in Amsterdam. In die periode publiceerde hij de volgende artikelen in het Chemisch Weekblad:
- ‘De biosynthese van Cholesterol’ in het Chemisch Weekblad 50 (1954) p. 33-38.
- ‘Enkele aspecten van de chemotherapie van kanker’ in het Chemisch Weekblad 55 (1959), p. 195-201, p. 205-211. - Bosch promoveerde op 16 november 1955 bij prof. dr. W. Berends aan de Technische Hogeschool te Delft op het proefschrift: ‘Biochemische en endocrinologische onderzoekingen van normaal en neoplastisch weefsel: De stofwisseling van oestrogeen producerende ovariumtumoren en andere kwaadaardige gezwellen bij de muis’. Het proefschrift is te downloaden van de TU Delft Repository.
Na zijn promotie werkte hij in 1956-1957 een jaar aan het Institute for Cancer Research in Madison, Wisconsin. - Bosch stond als buitengewoon hoogleraar aan de VU aan de wieg van de nieuwe afdeling biochemie van de VU. Het werkprogramma staat beschreven in het Chemisch Weekblad 62 (1966, p. 535-536) en bestond uit onderzoek naar de productie van ribosomen en nitraatreductie door bacteriën.
- Bosch leidde met prof. dr. H. Veldstra het Biochemisch Laboratorium van de Universiteit Leiden. In 1961 begonnen als lector, een ambt dat hij op 21 november 1961 aanvaarde met de openbare les ‘Kanker en virus’. Het werkprogramma van het laboratrium, beschreven in het Chemisch Weekblad 62 (1966, p. 246-247), omvatte onderzoek aan virussen, het mechanisme van de eiwit-biosynthese, plantengroeiregulatoren, neurobiochemisch onderzoek en biotransformatie.
- In de Geschiedenis van de scheikunde in Nederland 3, onder redactie van Ernst Homburg en Lodewijk Palm, werd in hoofdstuk 7 'Biochemie: molecularisering van ‘het leven’ (p. 140-142) het onderzoek van Bosch op het werkgebied nucleïnezuren beschreven. Hij was de eerste voorzitter van de in 1962 opgerichte SON-werkgemeenschap nucleïnezuren. Op 4 juli 1962 hield hij aan de VU het referaat ‘Op zoek naar de Steen van Rosette in de Genetica - Biochemische Ontcijferingen van de Genetische Code’. Als pdf-bestand te downloaden.
In 1973 werd hij secretaris-penningmeester van het SON-bestuur en werkgroepleider van de SON-werkgemeenschap eiwitonderzoek. - In het Chemisch Weekblad van 19 december 1975, p. 29-31, publiceerde Bosch het artikel 'Moleculaire biologie en kwaliteit van het leven' met de volgende inleiding:
'Met de ontwikkeling van de levenswetenschappen treedt het probleem van de macht over het leven naar voren. Bij beslissingen die richting moeten geven aan het wetenschappelijk onderzoek van de toekomst dienen niet alleen deskundigen maar brede lagen van de samenleving betrokken te zijn'.
Bosch zocht ook de openbaarheid over de maatschappelijke implicaties van de moleculaire biologie en het sleutelen aan de genetische informatie. In het dagblad Trouw schreef hij in november 1974 daarover twee artikelen (zie KB/Delpher) met de vraag ‘Stoppen of voorzichtig doorgaan met riskante proeven’. - Bosch werd in 1978 benoemd tot lid van de Koninklijke Akademie van Wetenschappen (KNAW). In 1982 werd hij lid van de European Molecular Biology Organization (EMBO). Na zijn afscheid van de universiteit werd hij in april 1990 benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. De titel van zijn afscheidscollege op 16 februari 1990 luidde 'Geen spel als het spel met de genen (deel II)'. Het eerste deel was de titel van zijn oratie op 22 januari 1965.
- Bosch overleed op 20 januari 2017. Hij is opgenomen in de Chemistry Tree met daarin onder meer een lijst van zijn publicaties. Een deel van zijn publicaties is opgenomen in WorldCat.
Biografische informatie:
- Leendert Bosch, Uitgebreid levensbericht door P. Westbroek in: Levensberichten en herdenkingen 2018 van de KNAW, p. 32-41.
- Leendert Bosch, Tabellarische gegevens op de website Leidse hoogleraren met onder meer verwijzing naar de aanwezige publicaties in de Universiteitsbibliotheek Leiden.
- In de Nederlandstalige Wikipedia (klik hier) en in de Engelstalige Wikipedia (klik hier) staan korte biografieën van Leendert Bosch.
___________________________________________________________________________________
Aangepast op 12-3-2019
