Berends, W.

Prof. drs. Wouter (Wout) Berends (1914-1990) was van 1953 tot 1982 hoogleraar biochemie aan de Technische Universiteit Delft.
Berends was actief in de Nederlandse Vereniging voor Biochemie (NVB). In het Jubileumboek van de NVB uit 1987 staan de volgende biografische gegevens van hem opgesomd (p. 98):
- Studie: chemie te Utrecht van 1933-1939.
  Vakgebied: organische en biochemie.
  Werkzaam bij: RU Utrecht, assistent 1939-1941;
  TU Delft, laboratorium voor microbiologie, assistent 1941-1942;
  Nederlandse Gist- en Spiritus Fabriek, hoofd biochemische research 1942-1953;
  TU Delft, hoogleraar 1953-1986 (sic, moet zijn 1982).
  Oratie: 'Ontwikkelingsgang en uitkomsten van biochemisch onderzoek', 4 februari 1953.
  Bestuurlijke activiteiten voor de NVB van 1954-1962, voorzitter van 1958-1962.
In het Chemisch Weekblad van 13 september 1990 (p. 397) verscheen het volgende In Memoriam van Prof. W. Berends:
Op dinsdag 14 augustus 1990 overleed op 75-jarige leeftijd prof. W. Berends, oud-hoogleraar microbiologie aan de TH Delft. Wouter Berends werd in Avereest geboren en studeerde scheikunde aan de Rijksuniversiteit te Utrecht. Hij studeerde af in 1939 en werd toen benoemd tot assistent in de organische scheikunde en de biochemie bij prof. dr. F. Kögl. In 1941 trad hij in dienst bij de algemene technische afdeling van de centrale organisatie voor TNO. Hij verrichtte er biochemisch en microbiologisch onderzoek in het laboratorium voor microbiologie van de Delftse TH, onder leiding van prof. dr. ir. A.J. Kluyver.
Op 1 januari 1942 kwam hij in dienst van de toenmalige Nederlandse Gist- en Spiritusfabriek. Door zijn toedoen werd in dit bedrijf voor het eerst de organische scheikunde toegepast. Hij werd uiteindelijk hoofd van het biochemisch laboratorium. Aan het einde van de oorlog speelde Berends een belangrijke rol bij de start en de ontwikkeling van de productie van penicilline.
Omdat hij zich uiteindelijk meer voelde aangetrokken tot de zuivere wetenschap, aanvaardde hij in 1953 een benoeming tot hoogleraar in de biochemie aan de TH Delft. Hij bekleedde deze functie tot zijn pensionering. Als adviseur van Gist-brocades heeft hij van 1953 tot begin 1984 steeds een nauwe band met de onderneming onderhouden. Verder had bij zitting in de na de oorlog opgerichte Medical Brain Trust van Gist-brocades. In oktober 1972 ontving prof. W. Berends de Dr. M.W. Beijerinckprijs voor zijn experimenten met betrekking tot de inactivering van nucleïnezuren door ultraviolette stralen. (Fabrieksbode).
In de Geschiedenis van de scheikunde in Nederland 3 (2004, p. 159-160) stelde Peters Bloemers een overzicht samen van de ‘Hoge toppen in de biochemische polder’. Een van die toppen is de door Berends in 1960 ontdekte thyminedimerisatie. Dit is de covalente koppeling tussen naast elkaar gelegen thymineresiduen in DNA onder invloed van ultraviolet licht. Thyminedimeren veroorzaken een knik in de dubbele helix van het DNA waardoor tijdens de DNA-replicatie een fout ontstaat. Hiermee was voor het eerst een moleculair mechanisme voor het optreden van een mutatie ontrafeld. Onderzoekslijnen op het gebied van de reparatie van DNA-schade, een omvangrijk onderwerp in de biochemie en relevant voor onder meer kanker, gaan alle terug op deze vinding.
Publicaties van W. Berends zijn opgenomen in Worldcat inclusief de collegedictaten biochemie.

___________________________________________________________________________________________

Datum: 28-11-2019