Gezamenlijke studiedag georganiseerd door
KVCV - Sectie Historiek
KNCV - Chemie Historische Groep
Museum voor de Geschiedenis van de Wetenschappen
19 november 2011
In het Museum voor de Geschiedenis van de Wetenschappen,
UGent, Krijgslaan 281 (S30)
Rond het midden van de 19e eeuw heeft de klassieke chemische analyse haar hoogtepunt bereikt met het werk van Rose (1829) en Fresenius (1846). Ook de volumetrie (Schwarz, 1850 en Mohr, 1855), de gasanalyse (Bunsen, 1857), de organische elementanalyse (Liebig, 1837) en de gravimetrie beleven hun volle bloei.
In de tweede helft van die eeuw komen enkele instrumentele technieken de analyse versterken. Zij maken de correlatie tussen fysische eigenschappen en chemische samenstelling mogelijk. Optische, elektrochemische en chromatografische instrumenten doen hun intrede. Zij vervangen stilaan de klassieke kwalitatieve en kwantitatieve methoden, veelal gebaseerd op empirische neerslag- en kleurreacties, die ook Boyle, Bergman, Klaproth, Proust, Vauquelin, Berzelius en vele andere bestudeerden.
Het is de bedoeling van de studiedag de introductie, de ontwikkeling en de historische toepassingen van enkele van deze technieken te volgen. Dichtheidsmetingen zijn ontstaan om accijnsontwijkingen te bestrijden. De concentratiebepalingen van suikeroplossingen lagen aan de basis van de oprichting van de Vereniging van Scheikundigen in België. We komen meer te weten over de instrumentenbouwers zelf. Massaspectroscopie, atomaire absorptiespectroscopie en elektrochemische methoden laten toe steeds sneller, selectiever en gevoeliger te werk te gaan.
Deze studiedag richt zich tot al wie geïnteresseerd is in de evolutie van de chemische analysetechnieken zoals wij die nu kennen : leraars en studenten, chemische analytici in controle- en ontwikkelingslaboratoria, verantwoordelijken voor historische collecties en ander wetenschappelijk erfgoed, vertegenwoordigers van belanghebbende bedrijven, verantwoordelijken voor de aankopen van apparatuur, enz.
Programma
| 10.30 u | Onthaal met koffie |
| 11.00 u |
Verwelkoming en inleiding (P. Balduck, KVCV-Sectie Historiek) |
| 11.10 u |
Densitometrie (prof. em. Eric Van Schoonenberghe, KaHo Sint-Lieven, Gent) |
| 11.40 u |
Polarimetrie en de rol van de polarimeter bij de oprichting van de Vereniging van Scheikundigen in België in 1887 (prof. em. Hendrik Deelstra, Universiteit Antwerpen) |
| 12.10 u |
Geschiedenis van de instrumentenmakers/apparatenbouwers van 1845 tot 1940), ook vanuit economische hoek (Joke Mooij, Rabobank, Utrecht) |
| 12.40 u | Vraagstelling en discussie |
| 12.55 u |
Power point presentatie van het Museum (prof. Danny Segers, Universiteit Gent) |
| 13.10 u | Broodjeslunch + mogelijkheid tot bezoek van Museum |
| 14.00 u |
Chromatografie (prof. em. Arsène Lepoivre, Universiteit Antwerpen) (Gecombineerde technieken zullen niet besproken worden) |
| 14.30 u |
Massaspectroscopie (prof. em. Nico Nibbering, Universiteit Amsterdam) |
| 15.00 u | Koffiepauze |
| 15.15 u |
Atoomspectroscopie, vooral in de tweede helft van de 20e eeuw (prof. Leo de Galan, Technische Universiteit Delft) |
| 15.45 u |
Electrochemie (prof. em. Ludo Brandt, Katholieke Universiteit Leuven) |
| 16.15 u | Vraagstelling en discussie |
| 16.30 u |
Afsluiting (prof. Rob Van Veen, Technische Universiteit Eindhoven) |
Inschrijving voor 10 november 2011 door naamopgave bij eric.vanschoonenberghe@skynet.be en door overschrijving van 20 € (voor leden van één der bovenvermelde verenigingen) of 25 € (voor niet-leden) op bankrekening 735-0206149-12 t.n.v. KVCV Sectie Historiek, Lange Nieuwstraat 21-23 te 2000 Antwerpen. Steeds vermelden : uw naam, "19 november 2011" en eventueel uw vereniging.
In deze prijs zijn de koffies en de broodjeslunch inbegrepen.
