Over (Al)chemie in en rond Amsterdam in de 17de en 18de eeuw

(Al)chemie in en rond Amsterdam in de 17de en 18de eeuw

Symposium:
Chemie en Alchemie in en rond Amsterdam in de 17de en 18de eeuw

Gedurende de 17de een (deels) de 18de eeuw ontstond geleidelijke de modern scheikunde uit en naast de sinds eeuwen bestaande alchemie. In de 16de eeuw werd de term ‘chemie’ weer geherintroduceerd als een Griekse variant op het Arabische woord ‘alchemie’. De introductie van minerale geneesmiddelen door Paracelsus in diezelfde eeuw gaf een enorme impuls aan de beoefening van de (al)chemie. Gedurende ruim een eeuw werden de termen chemie en alchemie vrij onbekommerd door elkaar gebruikt, zonder wezenlijk onderscheid. Het maken van geneesmiddelen, de productie van destillaten, de al dan niet geslaagde transmutatie van metalen, esoterische praktijken gericht op vervolmaking van de geest, al deze zaken betstonden naast en door elkaar.
Amsterdam, waar door de VOC vele exotische nieuwe materialen werden aangevoerd, was een ‘hotspot’ van deze bloei van de (al)chemie. In de titels hieronder worden Johann Rudolph Glauber (1604-1670), de man van het Glauberzout, en Galenus Abrahamsz (1622-1706) met name genoemd, maar er waren tientallen andere Hollandse en buitenlandse chemisten, alchemisten, en destillateurs gevestigd in de stand die mercuralia, sterkwater, geneesmiddelen en tal van andere chymicalia bereidden en onderzochten. In de 18de eeuw verschoof de aandacht deels ook naar de bevordering van de landbouw, waardoor er een interessante ‘circulaire economie’ ontstond die de stad en het platteland omvatte en waarin chemisten en apothekers een rol speelden.

Na het symposium vindt er een rondleiding plaats door de zeer bijzondere Bibliotheca Philosophica Hermetica/The Ritman Library, waarin verschillende beroemde boeken over de chemie en alchemie van de 16de, 17de en 18de eeuw aanwezig zijn.

Programma
13.00 Ontvangst met koffie / thee
Dagvoorzitter: Prof. Dr. Rob van Veen (voorzitter CHG)
13.25 Ernst Homburg (Maastricht)
‘Korte inleiding op het symposium
13.30 Henk Vermande (Soest)
Stromingen in de (al)chemie in de 17e eeuw en enige voorbeelden van (al)chemische gevelstenen in Amsterdam uit de 17e/18e eeuw.
14.00 Ad Minderhoud (Amsterdam)
Johann Rudolph Glauber (1604-1670), een chemicus en alchemist in Amsterdam en zijn internationale reputatie.
14.30 Pauze met koffie / thee
15.00 Ruud Lambour (Amsterdam)
Galenus Abrahamsz (1622-1706), doopsgezind leraar/ predikant, medicus en alchemist.
15.30 Joppe van Driel (Amsterdam)
Het ‘huishouden’ van stad en platteland. De rol van apothekers en chemisten in de voorziening van nijverheidsgewassen en meststoffen.
16.00 Discussie
16.15 Algemene rondleiding door de Bibliotheca Philosophica Hermetica/The Ritman Library.
17.00 Borrel
17.30 Afsluiting

Prijzen

Kosten te voldoen bij on-line inschrijving. Deze kosten zijn inclusief de excursie, koffie/thee en de borrel.

CHG leden: € 25,00
Niet-leden: € 35,00
Studenten € 10,00